Nazım Hikmet

(1902-3 Haziran 1963)(Gerçek ismi: Nazım Hikmet Ran) (d. 20 Kasım 1902, Selanik - ö. 3 Haziran 1963, Moskova) Türk şair ve oyun yazandır.

Birçokları tarafından batıda en bilinen Türk şairi sayılmaktadır. Eserleri birçok yabancı dile çevrilmiştir. Doğum tarihi ai­lesi tarafından sene kaybetmemesi için 15 Ocak 1902 olarak kaydettirilmiştir.

1902yılında Selanik'te doğmuş, 3 Haziran 1963 tarihinde Moskova'da ölmüş­tür. Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesiydi ve ayrı ayrı toplam 11 davadan yar­gılandı.

Eserleri birçok dile çevrilmiş, birçok ödül almıştır. Ancak Türkiye'de görüşle­ri nedeniyle yaşamının çoğunu hapiste geçirmiştir. Bu gibi durumlardan Mosko­va'ya kaçmıştır. 1963 yılında Moskova 'da ölmüştür. Mezarı Moskova 'dadır.

1938'de şairin cezaevine girmesiyle yasaklanıp ortadan kaldırılmış olan Nâ­zım Hikmet şiiri, Türkiye'de ancak ölümünden iki yıl sonra 1965'te yeniden orta­ya çıkabildi.

Stil ve Başarıları

İlk şiirlerini hece vezni ile yazmaya başlamasına rağmen içerik bakımından di­ğer hececilerden uzaktı. Şiirsel gelişimi arttıkça hece vezninin sınırlarıyla tatmin olmamaya ve şiiri için yeni formlar aramaya başladı. Sovyetler Birliğinde yaşa­dığı ilk yıllar olan 1922-1925 arası bu arama tepe noktasına ulaştı.

Hece vezninden ayrılarak Türkçenin vokal özellikleri ile harmoni oluşturan serbest vezni benimsedi. Mayakovski ve gelecekçilik taraftarı genç Sovyet şairler­den esinlendi. Şiirlerinden birçoğu müzisyen Zülfü Livaneli tarafından bestelendi

Hayatı

20 Kasım 1902'de Selanik'te doğdu. İlk şiiri 'Feryad-ı Vatan "ı 1913'te yazar. Aynı yıl Galatasaray Sultanisi'nde ortaokula başlar. 1917'de Heybeliada Bahriye Mektebi'ne girer. Daha sonra Kurtuluş Savaşı için Anadolu'ya geçer. Fakat sağ­lık nedenleri ile bahriyeden ayrılmak zorunda kalır. Bu sırada Hamidiye Kruva­zör'ünde güverte subayıdır. Bolu'ya öğretmen olarak atanır. Daha sonra Batum üzerinden Moskova'ya giderek Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'nde siya­sal bilimler ve iktisat okur. 1921 'de gittiği Moskova'da devrimin ilk yıllarına ta­nık olur ve komünizm ile tanışır. 1924'te Moskova 'da yayınlanan ilk şiir kitabı '28 Kânunusani' sahnelenir. O yıl Türkiye'ye dönerek Aydınlık Dergisi'nde çalışmaya başlar. Dergide yayınlanan şiir ve yazılarından dolayı on beş yıl hapsi istenince yeniden Sovyetler Birliği'ne gider. 1928'de af kanunundan yararlanır ve Türki­ye 'ye geri döner. Bu kez Resimli Ay dergisinde çalışmaya başlar. 1938 'de yirmi se­kiz yıl hapis cezasına çarptırılır. 12 sene süren tutukluluktan sonra askere alına­cağı söylentileri ile Sovyetler Birliğine kaçar. Moskova 'da 1963 yılında kalp kri­zinden ölür.

Davaları ve Sürgün

1925 yılından başlamak üzere şiirleri ve yazıları yüzünden birçok kere yargı­landı. 1938 yılında orduyu ayaklanmaya kışkırtmaya çalıştığı gerekçesiyle 28 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı. İstanbul, Ankara, Çankırı ve Bursa cezaevlerinde 12 yılı aşkın kaldı. 1950 yılında bir af yasasıyla salıverildi. Ancak sürekli izlendi­ği ve çürüğe ayrıldığı halde 48 yaşında yeniden askerlik yapmaya çağrılması ve öldürüleceği yolundaki duyumlar üzerine yurtdışına kaçtı. 25 Temmuz 1951 tari­hinde Bakanlar Kurulu tarafından Türk vatandaşlığından çıkarılmasına karar ve­rildi. Yurtdışında sürekli olarak Bulgaristan, Rusya, Polonya 'da yaşadı.

Davaları

1925 Ankara İstiklal Mahkemesi Davası

1927-1928 İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1928 Rize Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1928 Ankara Ağır Ceza Mahkemesi Davası '1931 İstanbul İkinci Asliye Ceza Mahkemesi Davası

1933 İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1933 İstanbul Üçüncü Asliye Ceza Mahkemesi Davası

1933-1934 Bursa Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1936-1937 İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1938 Harp Okulu Komutanlığı Askeri Mahkemesi Davası

1938 Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi Davası

Ölümü ve Sonrası

1963 yılında Moskova 'da geçirdiği bir kalp krizi sonunda sürgünde öldü. Ünlü Novo-Deviçeye (Novodeviche) mezarlığında gömülüdür.

2006 yılında Bakanlar Kurulunun Türk vatandaşlığından çıkarılmalar ile ilgili yeni bir düzenleme yapması durumu belirdi. Yıllardır tartışılmakta olan Nazın Hikmet'in Türk vatandaşlığına geri kabul edilmesi yolu açılmış gibi gözükmesini rağmen Bakanlar Kurulu bu maddenin sadece yaşamakta olanlar için düzenlendiğini ve Nazım Hikmet'i kapsamadığını öne sürerek bu öneriyi reddetti.

En bilinen eserlerinin bazıları:

Memleketimden İnsan Manzaraları

Kafatası

Unutulan Adam

Taranta Babu'ya Mektuplar

Ferhad ile Şirin

Kurtuluş Savaşı Destanı

2000 SENESİNİN SANATKÂRLARINA

Ey 77 yıl sonra

Şarkın "Futurist âbidesi" yükselen meydanlarda

Mısralarını

Mikrofonlarda haykıracak şair!

Ey suratları düzgünsüz aktörlerine

Kolektivizmin

Temiz optimizmini oynatacak rejisör!

Ey yirmi birinci asrın mühendis bestekârı,

Ben

Size

1923 senesinde yazdım bu şiiri.

…..

Nâzım Hikmet RAN

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

• NAZIM HİKMET'İN ŞİİRLERİ

• NAZIM HİKMET'İN ŞİİRLERİNDEN SEÇMELER

• NAZIM HİKMET'İN MUKADDESAT İLE İLGİLİ ŞİİRİ