GEDA MUSLÎ
Hakkındaki bilgilerimiz; şiirlerinden elde edebildiklerimiz, Evliya Çelebi’nin Seyahatname1 si ve 17. yüzyıl şairlerinden Sun’î’nin Tekerlemesinde adının zikredilmesinden ibarettir. Çelebi’nin, şair Hakı’den bahsederken, aralarında Muslî’nin de bulunduğu şairlerin (Kayıkçı Kul Mustafa, Kâtibi, Koroğlu, Köroğlu, Kuloğlu) onun kadar çöğür çalamadığını söylediğine bakılırsa şairimiz çöğür şairlerinden sayılmaktadır. (Z. Danışman, 8. Kitap, 139-140). Sun’î ise onu, diğer Gedâ’larla birlikte zikreder, ancak herhangi bir hüküm ortaya koymaz.
Gedâ Muslî Gedâ Ahmed Uşakî
Gedâ Mahmûd Gedâ Âşık Firâkî
(Elçin, Halk Edebiyatı A raştırmaları, 288)
Pek çok şairi Bektaşî meşrep biri olarak gösteren S.N. Ergun, Gedâ Muslî’yi de Bektaşi Şiirleri ve Nefesleri (2, 1955) adlı eserine alırken hiçbir ciddi belgeye dayanmamıştır. Eserinde yer verdiği üç şiirden sonuncusu Kul Muslî mahlash olup muhteva ve söyleyiş bakımından Garb Ocaklı şairimizinkilerden oldukça farklıdır. Kanatimizce, Ergun, ad benzerliğine bakarak iki ayn Muslî’yi bire indirivermiştir.
Muslî’nin şiirinde de Armutlu’da olduğu gibi, Mısır yolunu kesmeye çalışan İspanyol korsanlarına karşı kazamlan zaferler öğülmektedir.
Yine büktük ispanya'nın belini
On dört beyzade ile aldık malını
Hoş eğlenir idin Mısır yolunu
Hele ettiklerin bulmuş ol senin
Muslî’nin, Murad Reis’in (? - 1609) de katıldığı bu savaşlarda yer aldığına bakılırsa, aralarında bir dostluğun olduğu düşünülebilir.
Muslî’nin şiirleri de konu, şekil ve dil diğer Garp Ocakları şairlerinden hiç de farklı değildir.
Gör imdi ne demiş Cezâyirli de
Vermeziz oğlunu bilmiş ol senin
Biz anı gönderdik Sultan Ahmed'e
Kara haberlerin almış ol senin
Yürütmezüz Akdeniz'de gemini
Hakk'ı koyup puta tuttun yüzünü
Çevir İslâm'a şel kâfir dinini
Gel yezid müslüman olmuş olsenin
Yine büktük Ispanya'nın belini
On dört beyzâde aldık malını
Hoş eğlenir idin Mısır yolunu
Hele ettiklerin bulmuş ol senin
Gedâ Muslî eydür gördüm cûşunu
Gece gündüz ağla salma yaşını
Kilisenin taşlama sür başını
Yürü var bir zaman çalmış ol senin
