TEMA NEDİR?

Bir eser ya da yaratının anlamca sürdürdüğü temel yönelimleri. Konudan farklı bir kavramdır tema. Farklılık konunun, işlenmeden önce var oluşu, temanmsa konunun işlenirken belirleneceği ya da doğacağı; konunun genel, somut bir nitelik taşımasına karşın temanın soyut, içe yönelik olduğu, yönündedir. “Konu, bir hikâye okuduğumuz, bir resme baktığımız, sahne ya da perdede bir oyun izlediğimiz zaman, doğrudan doğruya algıladığımız bir aksiyondur; tema ise görmesek de işitmesek de kavramamız gereken şekilde, bu aksiyonun iç anlamıdır. Son olarak konu, sanatın kendi araçlarıyla yaratılacak olan fizikî, maddi bir süreçtir. Buna karşılık tema, toplumsal yaşamın akışından çıkarsanacak manevi sorundur; etiksel, dinsel, felsefi ya da başka mahiyetteki insan ilişkilerinin manen çatışmasıdır:” (M. Kağan) Sözgelimi, kuşaklar arasındaki çatışma bir konudur. Bu süreç içinde gençlerin bunalıma düşmesi, başkaldırısı, yaşlılara karşı duydukları öfke birer temadır. Bunun gibi köyden kente göç olgusu bir konudur. Ama doğup büyünen topraklardan kopuşun acısı, oraları unutamama temadır.

Temaya izlek de denir.

“Değil mi cephemizin sinesinde iman bir;

Sevinme bir, acı bir, gaye aynı, vicdan bir;

Değil mi ortada bir sine çarpıyor, yılmaz. ”

                            MEHMET ÂKİF ERSOY

Yukarıdaki dizelerin teması “birlik ve beraberlik"tir.