MEVLİT

• Peygamber Muhammet’in doğuşunu anlatan nazım; bu eserin okunmasıyla yapılan din töreni. 
• Hz. Peygamberler’in doğduğu geceye, bu doğumu anlatan eserlere “mevlit” adı verilir. 
• Edebiyatımızda birçok “mevlit” yazılmıştır. En ünlüsü Bursalı şair Süleyman Çelebi'nin “Mevlit’idir. 
• Süleyman Çelebi’nin, bu eseri, Ulucami’deki dinî bir tartışma sonucunda, İranlı bir vaizin, Hz. Muhammet’le öteki peygamberler arasında hiçbir üstünlük olmadığını ileri sürmesi üzerine yazdığı söylenir. 
• Edebiyatımızdaki dinsel şiirlerin halkı en çok etkileyeni budur. Doğumlarda olsun, ölümlerde olsun hâlâ sık sık okunmaktadır. Doğal bir içtenlik taşıdığı için, her dönemde birçok nazire yazıldığı halde, hiçbiri onun yerini alamamıştır.  Mevlit; 800 beyte yakın, mesnevi tarzında dinî bir eserdir. Fâilâtün fâilâtün fâilün ölçüsüyle yazılmış, Muhammet Peygamber’e övgüdür. 
• Asıl adı Vesî’letü’n Necât'tır.
• Tanrıya yakarış “Münâcât”, peygamberin doğuşu “Velâdet”, peygamber oluşu “Risâlet”, peygamberin göklerde Tanrıyla buluşması “Miraç”, peygamberin ölümü “Rıhlet” ve en sonra “Dua” olmak üzere altı bölüme ayrılır.
• Edebiyatımızda Mevlit yazma çığırı bu eserle açılmıştır.

Süleyman Çelebi’nin Mevlit’inden bir parça:

Merhabâ ey âli sultân merhabâ 

Merhabâ ey kân-i irfan merhabâ

Merhabâ ey sırrı-ı fürkan merhabâ 

Merhabâ ey derde dermân merhabâ

Merhabâ ey bülbül-i bağ-ı cemâl 

Merhabâ ey aşina-yı zü ’l-celâl

Merhabâ ey mah ü hurşid-i hüda 

Merhabâ ey Hakdan olmayan cüda

Merhabâ ey âsi ümmet melcei 

Merhabâ ey çaresüzler mencei