KOÇAKLAMA

• Konusu savaş, yiğitlik, kahramanlık olan Halk Edebiyatı şiirlerine “koçaklama” denir.
• Çoşkun ve yüksek tempolu söyleyişleri vardır.
• Nazım biçimi koşma, nazım birimi dörtlüktür. 11'li hece ölçüsüyle söylenir.
• Halk Edebiyatıınızda bu türün en güzel örneklerini Köroğlu ile Dadaloğlu vermiştir
• Koçak, yürekli yiğit demektir. Âşık Edebiyatı’nın en meşhur koçaklama şairi Köroğlu’dur. Köroğlu fakirleri koruyan, yardım eden; padişaha saygılı, onun için savaşan; vali, vezir, bezirgân, sancakbeyi, yeniçerilerin ise düşmanıdır. Aşağıdaki koçaklamada Köroğlu, Bolu Beyi’ni dağlara çağırır. Ancak karşısına büyük bir ordu çıkar, bunların tüfeği de vardır. Yine de Köroğlu savaştan kaçacak değildir, bildik usulüyle saldırır. Yiğit, dönemini onurla kapatır. Aslında Köroğlu ölmemiş, kırklara karışmıştır.

KOÇAKLAMA ÖRNEKLERİ

1.

Benden selâm olsun Bolu Beyi ’ne 

Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır 

Ok gıcırtısından kalkan sesinden 

Dağlar seda verip seslenmelidir

Düşman geldi tabur tabur dizildi 

Alnımıza kara yazı yazıldı 

Tüfek icad oldu mertlik bozuldu 

Eğri kılıç kında paslanmalıdır

Köroğlu düşer mi yine şanından 

Ayırır çoğunu er meydanından 

Kırat köpüğünden düşman kanından 

Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır

KÖROĞLU

2.
Ay yansın ağalar güneş tutulsun
Parladı parladı çalın kılıncı
Oklar gıcırdasın ayyuka çıksın
Mevlâ’nın aşkına çalın kılıncı

Durmayın orada kargı kucakta
Dolansın yiğitler köşe bucakta
Bir savaş edelim kelle kucakta
Şehitler aşkına çalın kılıncı

Koçyiğitler melemeli dev gibi
Düşman kanı devirmek dağ gibi
Dest vurup avını almış bey gibi
Haykırı haykırı çalın kılıncı

Koç yiğitler bu kış burada kışlasın
Yılan dilli eğri hançer işlesin
Kâfir düşman el aman’a başlasın
Kaçan göndermen basın kılıncı

Koç yiğitler düğün bayram eylesin
Küheylan kişnesin aygır oynasın
Kazanlarda adam kanı kaynasın
Esir etmek yok ha çalın kılıncı

Yürü yiğit beyler namımız kalsın
Kelle getirenler bahşişin alsın
Öldürün atların hep yayan kalsın
Yaya kalana da çalın kılıncı Koç

Köroğlu girdi meydan almaya
Nara vurup düşmanına dalmaya
Yemin ettim yedi derya dolmaya
Doldurun denizi basın kılıncı
Köroğlu

3.
Kalktı göç eyledi Avşar elleri
Ağır ağır giden eller bizimdir
Arap atlar yakın eyler ırağı
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir

Belimizde kılıcımız kirmani
Taşı deler mızrağımın temreni
Hakkımızda devlet etmiş fermanı
Ferman padişahın dağlar bizimdir

Dadaloğlu’m yarın kavga kurulur
Öter tüfek davlumbazlar vurulur
Nice koç yiğitler yere serilir
Ölen ölür kalan sağlar bizimdir
Dadaloğlu