ADAPTASYON

   Adapte etme, uyarlama, lokalizasyon / yerelleştirme. Yabancı bir edebiyat eserinin içeriği korunarak eserdeki yer adlarının, kahraman adlarının, deyimlerin, gelenek ve göreneklerin yerli hayata uyarlanarak aktarılması. Adaptasyona, çok keyfî, serbest bir çeviri de denebilir. Salâh Birsel, adaptasyonun, daha çok zayıf eserler, edebiyat değeri düşük kitaplar için düşünülmesini tavsiye eder. Ne de olsa, söz konusu uğraş, bir yeniden yazma işidir, daha çok bir anlam aktarmasıdır. Türk edebiyatında daha çok tiyatro türünde görülmüştür. İlk adapte örneklerini, Moliere’den yaptığı uyarlamalarla Ahmet Vefik Paşa (1828-1891) ortaya koymuştur. Direktör Ali Bey de (1844-1899), yine Moliere’den uyarladığı özellikle Ayyar Hamza (1871) isimli eseriyle bu konuda ismi anılması gerekenlerden biridir. Adapte, ille dönemlerde, Batı’daki edebî gelişmeleri, sanatsal faaliyetleri ülkemiz edebiyatına ve dolayısıyla insanımıza yansıtmak bakımından mübah sayılabilir. Fakat bugün, okur-yazar oranının ve yabancı dil bilen insanların arttığı, kitle iletişim araçlarının, bütün olup bitenleri bir yerden bir yere anında aktardığı bir dönemde, adaptasyon çalışmalarına gerek yoktur kanaatindeyiz.

Kaynak: Turhan KARAKAŞ, Edebiyat Terimleri Sözlüğü