GARÎB-NÂMEDEN - AŞIK PAŞA
(5. Bâb)
Dünyâda beş kapı vardır ey safa!
Herbirine can ile kılgıl vefa.
Her kim ol beş kapıdan alkış ala,
Şeksüzin anda hoşnut ola.
İşit imdi her birinin adını,
Kim bilesin iş bu sözün tadını.
Birisi ata ile anadürür,
Biri üstadın değil mü ne dürür?
Biri ahîdir, biri şeyh kapısı,
Olsa gerek her birinin tapısı.
Bir hot hazret durur belli beyân,
Beş kapı bunlar durur bilgil ıyân.
Her birine ne gerekir bilesin,
Ana lâyık kulluğunu kılasın.
Cümle âlem bir işârettir hemân,
Nice yüzbin mülkü var Hakkın nihân
İns-ü cinden kimseler görmüş değil,
Kimse ol yerden haber vermiş değil.
Fikr-ü aklın eremez ol menzile,
Adı o mülkün dahî gelmez dile.
Allah adın idelim ibtidâ,
K’ondan oldu ibidî vü intiha.
Cümle âlem yoğ iken ol var idi,
Şöyle eksüksüz Ganî, Cebbâr idi.
Çünki bu hazîneyi bilesin, bilki sen!
Hükmüne küllî tutarsın mülkü sen!
Ayra Şarktan garba hükmün Hak ile,
Kande sen olsan seninle Hak bile (beraber).
Yeryüzü, gök altı bir evdir tamam,
Ol sana küllî ola, mülk-ü makam.
Belki yer ve gök sana hep bir ola,
Ol ıraktan baktığın yakın gele.
Her ne istersen bulasın sende sen.
Bilesin kim, şah sen, hem bende sen.
Beylik-ü kulluk kamu yeksan ola,
Ne ırak yakın, ne în-ü-ân ola.
Cümle varlık, sarf ola, ol birliğe,
Kamu ölmek denşirile dirliğe.
Kalmaya hiç ön ve son ve kîl-ü kâl,
Pes ola ol dem bize mutlak visal (kavuşmak).
Orta yerden köyürünle sen ve ben,
Ol denizde garka var cân-ü-ten.
Âşık-ü mâşuk çün bir harf ola.
Girû kendi mânisinde sarf ola.
Mahvola bu harf-ü-savt-ü-can-ü-saz,
Liteliksiz görüne ol bî niyaz.
Kendûyu kendi göre, kendu bile,
Bakısın eydemezsem, gelmez dile.
Söz tükendi, bunda coş dil oldu mat,
Garka vardı cism-ü cân-ü âkl-ü zât.
Kaldı ol Hayy-ü Kadîm-i lemyezel.
Hem ebeddir ol hakîkat hem ezel.
Aşk anındır, âşık olur, maşuk ol,
Âhır andan varır ana cümle yol.
Kendüsünden kendüye kendi delîl,
Kendüsüne kendüsü olmuş halîl.
Âşık, imdi varlığın ver yokluğa,
Yokluk içinde sana varlık doğa.
Tut anı sermâye peştir ol sana,
Gündüzün sarf eyle küllî ana!
Kul iken sultan olasın tâ ebed,
Vâvı kendi evhadin kaldı ehâd.
Bunda eser maksada her âdemi,
Rûzi kılsın dostlara Hak bu demi.
...
***
Dünyâya girmekliğün pes aybı yok,
Gam değil bu dünyalık olursa çok.
İlle dünyâ gönüle yol bulmasun,
Key sakın kim gemiye su dolmasın.
***
Kanı ol sıdkı bütün mü’min eren,
Hak yolında cân-u-baş terkin uran.
Dinlesün key sıdkıla vü cânile,
Şerh-i takrîr-ü-beyân kıldan kıla.
Mustafâ medhin ayan aydur ayan.
Aydayum bir bir beyân ender beyân.
Ten kulağı işidümez bu sözi,
Göremez mâni yüzin bu ten gözi.
Can kulağı işidür mâni sözin,
Hem gören can gözidür mâni yüzin.