FUZULİ - EGER ÇIKSA İDİ DERDÜN CİSMDEN DERDÜM Kİ CANDUR BU
GAZEL İNCELEMESİ
1) Eger çıhsa idi derdün cismden derdüm ki candur bu
Ne hâcet derdüni yegdür demek candan a'yandur bu
Eğer derdin cismimden çıksaydı, bu çıkan candır derdim. Derdin için, candan daha değerlidir demeye hâcet yok. Onu cana benzetmemden bu açıkça anlaşılır.
2) Demâdem hûblarun cevriyle artar lezzeti ışkun
Yamandur bu ki tahkîk etmeden derler yamandur bu
Güzellerin cevri ile her ân aşkın lezzeti artar. Bunu hakkıyla anlamadan güzellerin cefâsına kötüdür demek kötüdür.) Kâinat güzellerle doludur ve her şey güzeldir. Güzeller âşığa cevrettikçe aşkın lezzeti artar. Çünkü aşk daha şiddetlenir.
3) Hadengi sâyesinde hoş geçür evkatunı ey dil
Ki gülzâr-ı hayâtun zîneti serv-i revandur bu
Onun aşkının oku gölgesinde güzel bir hayat sür. Zîra bu ok, hayat gül bahçesinin süsü olan can servisidir.
4) Tutuşdum âteş-i dilden ciger kanına gark oldum
Egerçi bir şerâre oddur ol bir katre kandur bu
Gönlümdeki ateş, beni tutuşturup yaktı. Hâlbuki bu bir kıvılcımlık ateşti. Bir damla kan olduğu halde beni ciğer kanında boğdu.
5) Cihâna kaddün ile kâkülünden fitneler düşmüş
Kıyâmet ibtidâsı fitne-i âhir zamandur bu
Âleme boy boşun ile saçından fitneler düşmüş. Bu kıyametin başlangıcı olan fitne-i âhir zamandır.
6) Diyerler bî-haberler bâğ-ı cennet kûyuna benzer
Haber verdi mana andan gelen Âdem yalandur bu
İşin hakikatinden haberi olmayanlar, cennet bahçesinin senin diyarına benzediğini söylerler. Cennetten dünyaya indiri-86len Âdem Aleyhisselâm bana bunun yalan olduğunu haber verdi.
7) Fuzûlî kıldı feryâd ü fegânum tire gerdûnu
Henûz ol mâh sormaz kim ne feryâd ü fegandur bu
Ey Fuzûlî, feryat ve figanın feleği kararttı. Hâlâ o ay gibi güzel, bu ne feryat ve figandır diye sormaz.
FUZULİ DİVAN ŞERHİ, PROF.DR. ALİ NİHAT TARLAN, KÜLTÜR BAKANLIĞI
İLGİLİ İÇERİK
FUZULİ - BUDUR FARKI GÖNÜL MAHŞER GÜNÜNÜN RUZ-I HİCRANDAN
FUZULİ - KEREM KIL KESME SAKİ İLTİFATUN Bİ-NEVALARDAN
FUZULİ - BENDE MECNUN'DA FÜZUN AŞIKLIK İSTİDADI VAR
FUZULİ-ÖYLE SERMESTEM Kİ İDRAK ETMEZEM...
FUZULİ - ÖYLE SERMESTEM Kİ İDRAK ETMEZEM...
FUZULİ - LEYLÂ VE MECNUN AÇIKLAMASI
FUZULİ - EĞER ÇIKSA İDİ DERDÜN CİSMDEN DERDÜM Kİ CANDUR BU İNCELEMESİ
