TÜRK EDEBİYATI KİMDİR BU?

TÜRK EDEBİYATI KİMDİR BU?

DİVAN EDEBİYATI 11. ve 12.YÜZYIL

Balasagun'da doğan sanatçı Arapça ve Farsça bilen aydın bir kişidir. Türk edebiyatındaki ilk siyasetname olan Kutadgu Bilig'i yazmıştır. Türk edebiyatında mesnevi nazım şeklini de ilk kez o kullanmıştır. Sanatçı Kutadgu Bilig adlı eserini Karahanlı Devleti hükümdarı (Tabgaç Buğra Han)Ulu Kara Buğra Han'a, 18 aylık bir çalışma sonunda 1070 yılında sunmuştur. Sanatçı İslâmî Dönem Türk edebiyatının eseri elimize geçen ilk yazarıdır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Semerkand'daki Yüknek köyünde doğan şair Atabetül Hakayık adlı dini-didaktik eserini Emir Sipehsâlâr’a sunmuştur. Doğuştan kör olan şair eserinde ayet ve hadislere dayanarak dün¬yanın geçiciliğini, bilginin faydasını, cehaletin zararlarını işlemiştir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

13. YÜZYIL

Bugünkü Afganistan sınırları içinde yer alan Belh şehrinde doğan sanatçının babası büyük âlim Bahaeddin Veled'dir. Eserlerini Farsça yazmış, Şems ile tanıştıktan sonra fikrî dünyası de¬ğişmiştir. Ölüm gecesini Şeb-i Arus (Düğün Gecesi) olarak nitelendiren sanatçının en önemli eserleri Mesnevi, Divan-ı Kebir, Fih-i Mafih, Mektubat ve Mecalis-i Seba'dır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Halk için yazılmış ahlak ve tasavvuf öğütleri içeren Çarhname adlı eseri ile ünlü olan sanat¬çının hakkındaki bilgiler daha çok menkıbeye dayanmaktadır. Hakkındaki ilk bilgiyi Fuad Köprülü vermiştir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Naatları ile önemli bir yere sahip olan şairin şiirlerinde Türk şiirinin kuruluşu gözlenebilir. Mutasavvıf olan şairin 26 beyitlik İçinde redifli manzumesi, 79 beyittik Dastan-ı Sultan Mahmud mesnevisi, 1529 beyitlik Yusuf u Züleyha adlı mesnevisi ünlüdür.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Bilinen ilk Divan şairimizdir. Şehname'yi örnek alarak yazdığı Selçuklu Şehnamesi adlı eseri ele geçmemiştir. Bilinen dokuz gazeli ve bir kasidesinde tasavvuf izlerine rastlanır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Mevlana'nın oğlu olan sanatçı eserlerinde tasavvuf konusunu işlemiştir. Mevlana'nın düşün¬celerini temel alarak Mevlevîliği kendine özgü bir tarikat durumuna getiren sanatçının en önemli eserleri Divan, İbtidaname, Rebabnâme, İntihaname, Maâriftir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

14. YÜZYIL

Türkçe yazmayı savunan, Türkçenin Anadolu'da bir kültür dili olması için çabalayan sanat¬çının en önemli eseri İranlı Feridüddin Attar'dan çevirdiği Gülşenname olarak da bilinen Mantıkut Tayr'dır. İslam felsefesindeki başlangıç ve son konusunu işleyen Farsça mesnevisi Felekname, 167 beyitlik Türkçe mesnevisi Keramet-ı Ahi Evran ve aruz kalıplarını örnekleriyle gösteren Farsça Aruz-ı Gülşehri (Aruz Risalesi) diğer yapıtlarıdır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Hece ölçüsü ve dörtlük birimiyle yazdıkları gibi, aruzla ve beyitler halinde yazdıklarını da sade ve içten bir Türkçeyle kaleme alan sanatçı şiirlerinde tasavvuf düşüncesini işlemiş; ahlaki, toplumsal nitelikli öğretici eserler vermiştir. En önemli eseri Garibname dini-tasavvufi konulu olup halka tasavvufu Öğretmek amacıyla yazılmıştır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Kayseri'de kadılık yapan, Sivas'ta beylik kuran, asıl ismi Burhaneddin Ahmed olan sanatçı tuyuğları ve gazelleri ile tanınmıştır. Azeri şivesini kullanan sanatçının büyük bir divanı vardır. Aşk şiirlerinin yanı sıra din ve tasavvuf ile ilgili şiirleri de bulunan sanatçının şiirlerinde mahlası bulunmamaktadır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Astronomi ve geometri uzmanı olan sanatçının Tervihül Ervah adlı bir tıp kitabı da vardır. Türk edebiyatında mesnevinin kurucusu sayılan sanatçının Büyük İskender'in savaşlarını anlattığı İskendername adlı mesnevisi ile Çin hakanının oğlunun rüyada gördüğü Anadolulu bir kıza aşkını anlatan Cemşid ü Hurşid'i ünlüdür. İlk Osmanlı tarih kitabı sayılan Tevarih-i Mülük-i Ali Osman İskendername'nin ön sözünde yer alır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Süheyl ü Nevbahar adlı mesnevisi Yemen padişahının oğlu Süheyl ile Çin fağfurunun kızı Nevbahâr arasındaki aşkı anlatır. Ferhenkname-i Sadi ise Sadi'nin Bostan adlı eserinden çeviri olup dinî ve ahlâkî konularda öğütleri ve bunlarla ilgili hikâyeleri içeren didaktik bir mesnevidir. Aynı zamanda Germiyan Beyliği sınırları içerisinde yaşadığı düşünülen sanatçının bu eseri Bostan’ın Türkçeye manzum ilk tercümesidir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Hurufilik tarikatından olan sanatçı "ene'l hak" dediği için Halep'te derisi yüzülerek öldü¬rülmüştür. Tuyuğlarıyla da ünlü olan sanatçının divânı vardır. Azeri şivesini kullanan sanatçı Yedi Ulu Ozan'dan biri olarak kabul edilir. "Mende sığar iki cihan, men bu cihana sığmazam" dizeleriyle başlayan şiiri meşhurdur.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Bolu-Göynük'te doğan şair Akşemseddin'in küçük oğludur. Babasının halifesi İbrahim Tennûrîye derviş olmuştur. Divanı ve hamsesi vardır. Hamsesinde Mevlid, Yusuf u Züleyha, Leyli vü Mecnun, Tuhfetül Uşşak, Kıyafetname adlı mesnevileri vardır
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Asıl adı Yusuf Sinanüddin olan sanatçı döneminde Reisül Etıbba (Doktorların Başkanı ) seçilmiştir. Kütahyalı olan sanatçı Çelebi Mehmet'e Hüsrev ü Şirin adlı mesnevisini sunmuş ve bir padişahtan şeyhülislamlık beklemiş. Padişah ona Tokuzlu köyünün tımarı ile altın vermiş, şair de bunları istemeyerek de olsa alıp yola koyulmuş. Yolda hırsızlar tarafından soyulunca İlk fabl sayılabilecek Harname adlı mesneviyi yazmıştır. Tasavvuf eğitimi almış olmasına rağmen eserlerinde tasavvufi öğeler bulunmayan sanatçının divanı ve tıpla ilgili Kenz-ül Menafi, Habnâme, Neynâme adlı eserleri vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Fatih'in lalası da olan sanatçı dönemin Sultanus-şuarası (şairler sultanı)dır. Ebced hesabını şiire uygulayan ilk kişidir. Onun “Sönül" redifli murabbasına birçok şair nazire yazmıştır. Divanı vardır. Sehî Bey, Latîfî, Şakâik, Haşan Çelebi, Beyanî tezkirelerine göre Fatih'in hizmetkârlarından birine laf attığı için; diğer kaynaklara göre padişahın bir gözdesine göz koyduğu için, Âşık Çelebi'ye göre ise birkaç fesatçının iftirasına uğradığı için gazaba gelen padişah tarafından vezaretten azledilmiş ve "Kerem" redifli kasideyi yazarak affedilmiştir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Halk deyişlerini kullanan ile Baki ve Fuzuli'nin şiirlerine nazireler yazdığı sanatçının asıl ismi "İsa"dır. Kastamonulu olan sanatçı divan edebiyatında atasözlerini kullanarak millileşme akımını başlatmıştır. Divanı vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Sanatçının, Peygamber Efendimiz Hz Muhammed'in(SAV) diğer peygamberlerden pek far¬kı olmadığını söyleyen İranlı bir vaize içerleyerek onun diğer peygamberlerden üstün olduğunu dile getirmek için yazdığı ve halk arasında Mevlid olarak bilinen Vesiletün Necat adlı mesnevisi vardır. Bursa'da Ulu Cami'de imam olan sanatçının bu eseri 16 kısım ve 770 beyitten oluşur.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Hüseyin Baykara'nın yanında, Herat Sarayı'nda vezir olan sanatçı Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu kanıtlayan Muhakemetül Lügateyn adlı eseri ile ünlüdür. 4 Türkçe 1 Farsça divanı vardır. Hamsesinde Ferhad u Şirin, Leyli vü Mecnun, Hayretül Ebrar, Seba-i Seyyare, Sedd-i İskenderi, Lisanut Tayr adlı mesneviler vardır. Aruz ölçüsünü anlatan Mizanul Evzan adlı eseri vardır. Türkü sözcüğünün ilk olarak bu eserde geçtiği bilinmektedir. İlk tezkiremiz (Şairler antolojisi) Mecalisün Nefais'i o yazmıştır. Çağatay lehçesiyle eserler veren sanatçı Hazâinul-meânî (Külliyyât-ı Devâvîn) adlı eserinde dört divanını (Garâibü's-Sıgar, Nevâdiruş-Şebab, Bedâyiu'l Vasat, Fevaidü'l-kiber) toplamıştır. Tuyuğlarıyla da meşhur olan sanatçı Târîh-i Mülûk-i Acem adlı eserinde Alp Er Tunga'dan söz eder.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

15. YÜZYIL
Divan şiirimizi Arap ve İran şiiri ile yarıştıracak seviyeye getiren şair bu dönemin diğer şairi Zati'nin öğrencisidir.16. yy da Şairler Sultanı seçilmiştir. Divanının dışında Kanuni'nin ölümü üzerine terkib-i bend şeklinde yazdığı Kanuni Mersiyesi en ünlü mersiyemizdir. Fezaili Cihad, Mealimül Yakın, Fezaili Mekke adlı düzyazı eserleri de vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Asıl adı Mehmet bin Süleyman olan sanatçı divan edebiyatındaki en güzel Leyla ile Mecnun mesnevisini yazmıştır. Kendisine bağlanan maaşı alamayınca Nişancızade Celal Efendi’ye mektup tarzında yazdığı Şikâyetname adlı eseri ünlüdür. Arapça-Farsça-Türkçe divanı vardır. Beng ü Bade adlı eserinde 2.Bayezid'i benge ( esrar), Şah İsmail'i badeye(şarap) benzetmiştir. Hadikatüs Süeda adlı eserinde Kerbela olayını anlatmıştır. Sıhhat u Maraz (Hüsn ü Aşk ) adlı mesnevisi aynı zamanda bir tıp kitabıdır. Heft Cam adında bir sakinamesi (mesnevi)vardır. Matlaul İtikad adlı eseri ile kendine yöneltilen Şii yakıştırmasını bertaraf etmiştir. Rind ü Zahid (düzyazı), Enis ül Kalb(kaside) diğer Önemli eserleridir. Peygamberimiz için yazdığı Su Kasidesi edebiyatımızdaki en güzel naattır. Şah u Geda diğer mesnevisidir. Azeri şivesiyle eserler veren şair Yedi Ulu Ozandan biri kabul edilir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Asıl adı Satılmış olan sanatçının en büyük eseri şair Baki'dir. Balıkesirli olan sanatçı Ziya Paşa tarafından Türk şiirine temel koyan şairlerin üçüncüsü olarak nitelendirilir. Beyazıt Camii avlusunda remilcilik, muskacılık yapan sanatçının divanı vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Baki'den sonra en iyi gazel yazan sanatçıyı tezkireciler Hafız-ı Rum olarak nitelendirmişlerdir. Edirne Sancakbeyliğine atanan sanatçının en önemli eseri divanıdır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Önceleri Kanuni ve Hürrem Sultanın gözdesi iken Şehzade Mustafa'ya mersiye yazdığı için gözden düşmüştür. Hamse sahibidir. Hamsesinde Gencine-i Raz, Kitab-ı Usul, Şah u Geda, Yusuf u Züleyha, Gülşen-i Envar adlı mesneviler vardır. Divanı vardır. Yusuf u Züleyha adlı mesnevisi edebiyatımızdaki en güzel örneğidir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

16.YÜZYIL
Erzurumlu olan sanatçı övgüde olduğu gibi hicivde de ünlüdür. İlk mahlası Zarrî ‘'zararlı" olan sanatçı 4.Murat döneminde Bayram Paşa'yı eleştirdiği için boğdurulmuştur. Hicivlerini Siham-ı Kaza adlı eserinde toplamıştır. Sanatçının Farsça ve Türkçe divanı vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Müderris ve kadı olan sanatçının sanatı Baki ile Nedim şiirinin karışımı gibidir. Divanı ve Sakiname'si vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Asıl adı Mustafa olan sanatçı Sebk-i Hindi akımının temsilcilerindendir. Kendi mahlasıyla bir şair daha çıkınca kendi mahlasına Kadim ekleyen sanatçı Köprülü Fazıl Ahmed Paşa tarafından İstanbul'dan Edirne'ye sürülmüştür. Tek eseri divanıdır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Divan şiirine öğreticiliği hâkim kılan sanatçı Şeyhüş Şuara unvanını almıştır. Türkçe ve Farsça divanları vardır. Hayriyye ve Hayrabad adlı mesnevileri ünlüdür. Surname ve Tuhfetül Harameyn diğer önemli eserleridir. "Bende yok sabr-ı sükûn, sende vefadan zerre, İki yoktan ne çıkar fikredelim bir kerre." sanatçı bu beyitle mahlasının oluşumunu belirtmiştir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Mevlevi şeyhi olan sanatçı aynı zamanda şair yetiştiren bir şairdir. Divanı vardır. Şehrengiz ve Hilye-i Enbiya adlı eserleri ile ünlüdür.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Hamsesi ile meşhur sanatçı mesnevilerinde özellikle İstanbul'la ilgili motiflere, yani mahallî renklere yer vermiştir. Dili süslü ve ağır olan şairin asıl ismi Atâullah'tır. Hamsesinde yer alan Nefhatu l-Ezhâr ile Sohbetü'l-Ebkâr didaktik, tasavvufî mesnevilerdir. Sâkînâme içki ve içki meclisi adetleri üzerine yazılmıştır. Hefthan da tasavvufî hikâyelerden ibarettir. Hilyetü'l- Efkâr'ın ise bir kısmı ele geçmiştir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Bosna'da doğan şair IV. Murad'ın yanında vakanüvislik yapmıştır. Divan edebiyatının aşırı süslü nesirlerini yazan sanatçı düzyazı ile hamse oluşturan ilk kişidir. Ünlü hamsesi Nihalistan, İksir-i Saadet, Meşakkul'uşşak, Kanunü'r-Reşad ve Gazavat-ı Müslime adlı beş mesneviden mey¬dana gelmiştir. Şair Revan Seferi’ne giderken Gebze dolaylarında atından düşerek ölmüştür.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Asıl adı Mustafa olan yazar Hacı Halife olarak da bilinir. Tuhfetü'l-Kibar fi Esfari'l-Bihar'da denizcilik ile ilgili bilgiler veren sanatçının tarih kitapları Fezleke ve Takvim'üt Tevarih'tir. Cihannüma coğrafya kitabı, Keşfüz Zünun ise 14.500 kitabın olduğu ilk bibliyografya kitabimizdir. Mizanul Hak ve Dusturul Amal dini ve toplumsal konularla ilgilidir. Batılılarca Hacı Kalfa olarak bilinir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Rüyasında Peygamberimiz Hz Muhammed'i(S.A.V.) gören sanatçı "Şefaat ya Resulallah" diyeceğine, "Seyahat ya Resulallah" demiş ve seyahate başlamıştır. Kırk yılı aşkın süreyle gezmiş ve gördüklerini Seyahatname adlı eserinde toplamıştır. Sanatçı 10 ciltten oluşan bu eseri halkın anlayacağı şekilde yazmıştır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

17. YÜZYIL
Lale Devri ile özdeşleşen sanatçı Patrona Halil İsyanı ile ölmüştür. Şiirlerinde İstanbul'u resmetmiştir. Onun üslubuna Taze Zeban denir. Divanı vardır. Mahallîleşme akımının öncülerin¬den olan sanatçı şarkılarıyla ünlüdür.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

24 yaşında divanını tamamlayan sanatçı Galata Mevlevihanesi'nin şeyhidir. Hüsn ü Aşk adlı mesnevisini "Nabi'nin Hayriye adlı eseri gibi bir mesnevi artık yazılamaz." iddiası üzerine yazmış¬tır. Edebiyatımızda sembolizmin kurucusu sayılabilir. Sebk-i Hindi akımının en büyük temsilcisidir. "Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen / Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen" beyti meşhur olan sanatçı son büyük divan şairidir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Döneminde Reisüş Şairan seçilen sanatçı divan şiirinin gerilediğinin farkına varmıştır. Nuhbe-i Vehbi veTuhfe-i Vehbi adlı sözlükleri ünlüdür. Lutfiyye adlı eserini oğlu Lutfullah için yazmıştır. Birçok yerde kadılık da yapan sanatçının Şevkengiz adlı eseri kadın ve erkek güzellik¬lerini yansıtan bir mesnevidir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Asıl adı Hüseyin olan sanatçı Hubanname (erkek güzeller) ve Osmanlı döneminde toplatılan ilk kitap olan Zenanname (kadın güzeller) adlı eserleri ile tanınır. Mahallîleşme akımının temsil¬cisi olan sanatçının Defter-i Aşk ve Çenginame adlı eserleri vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

18.YÜZYIL
Hattat ve bestekâr olan sanatçının asıl adı Osman'dır. Nedim gibi şarkılarıyla tanınan sa¬natçı bu türü en çok kullanan kişidir.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?

Keşan'a sürülen sanatçı burada Mihnet-i Keşan adlı psikolojik öğeler barındıran ilk ese¬rimizi yazmıştır. Bundan başka şairimiz divanına isim veren ilk divan şairidir. Hazan-ı Asar ve Bahar-ı Efkâr adlı iki divanı vardır. Gülşen-i Aşk adlı bir mesnevisi vardır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir?