Kullanıcı Oyu: 0 / 5

Yıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

 

Geleceğe yönelik hazırlanmış olan anlatım tarzıdır. Gelecekten söz eden anlatımda, yazar, gelecekte gerçekleşecek olaylar ve durumlarla ilgili tahminlerde bulunur, kısacası gelecekten haber verir. Bu anlatım türünde, henüz gerçekleşmemiş, gerçekleşmesi mümkün olaylar ya da durumlar dile getirilir.

Gelecekten söz eden anlatımda yazarın düş gücü öne çıkar. Yazar, bu anlatım tarzının sınırlarını kendi düş gücüyle çizer. Yani sanatçı, yapıtında hangi konuyu anlatmak istiyorsa onu anlatır. Bu bağlamda gelecekten söz eden anlatım, yazara alabildiğine özgürlük tanıyan bir anlatımdır. Yazar, bu anlatımda gerçek hayatla hiçbir bağı bulunmayan ya da çok küçük bir bağı bulunan bir olayı anlatabileceği gibi, yaşanması muhtemel bir olayı da yansıtabilir. Bir öykücü ya da romancı, yapıtlarında gelecekten söz eden anlatımı çok rahatlıkla kullanabilir. Öykü ya da roman kahramanlarının geleceğe yönelik düşüncelerini, planlarını, projelerini ya da anlatılan olayların geleceğe bakan yönlerini bu anlatımla dile getirir.

Gelecekten söz eden anlatımda yaşanmış olaylar anlatılabileceği gibi yaşanma ihtimali bulunan konular da anlatılabilir. Bu yönüyle bu anlatımda bilimsel verilerden de yararlanılabilir. Burada şunu belirtmeliyiz ki bu bilimsel verilerin bazıları, bilim kurgusal özellikler taşıyabilir. Yani bu veriler, yazarın kendi tahmin ve kehanetiyle yakından ilgili olabilir. Buna göre bilim kurgu metinlerinde de gelecekten söz eden anlatımdan yararlanılır.

Gelecekten söz eden anlatımda, henüz gerçekleşmemiş fakat gerçekleşme olanağı bulunan veya gerçekleşmesi istenen durumlar dile getirilir, işin önemli yanı, bu anlatım türünde gerçek yaşamdaki olay ve durumlardan çok, gerçekleşmesi mümkün olan ya da gerçekleşmesi istenen şeyler anlatılır.

Gelecekten söz eden anlatım, varsayımlar üzerine kurulur. Bu bağlamda “diyelim ki, farz edelim, belki, büyük ihtimalle vb.” ifadeler gelecekten söz eden anlatımda sıkça yer alır. Bunun yanında gelecekten söz eden anlatımda tercih edilen fiiller ya gelecek zaman kipiyle çekimlenir ya da fiil başka bir kipte olsa bile gelecek zaman kipi anlamını taşır.

Gelecekten söz eden anlatım, daha çok, “roman, hikâye, tiyatro, deneme, şiir vb.” edebiyat verimlerinde kullanılır.

Tüm bunlardan yola çıkarak gelecekten söz eden anlatımın özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

  • Yaşanan zaman diliminden daha sonra gerçekleşecek olay ve durumlardan söz edilir.
  • Varsayımlar üzerine kurulur.
  • Verilerden yola çıkılarak geleceğe ait tahminlerde bulunulur.
  • Olandan çok, olması istenen olay ve durumlar anlatılır.
  • Genellikle gelecek zaman ifadeleri kullanılır. Anlatımda kullanılan fiiller ya gelecek zaman kiplidir ya da kip, gelecek zaman anlamı taşır.

Gelecekten söz eden anlatım ile düşsel anlatım kimi zaman karıştırılabilmektedir. Bu bakımdan bu iki anlatım arasındaki benzerlik ve farklılıklar üzerinde durmakta yarar olduğu düşüncesini taşımaktayız.

Hem gelecekten söz eden anlatımda hem düşsel anlatımda yazarın, kendi düş dünyasındakiler yer alır. Yazar, her iki anlatımda da kendi zihninden geçenleri dile getirir.

Gelecekten söz eden anlatımda her ne kadar, olması istenen olaylar anlatılmak istense de gerçeklerden yola çıkılarak tahmine dayalı bir anlatım yolu kullanılır. Bu da gelecekten söz eden anlatımın gerçeğe daha yakın olduğunun göstergesidir.

Düşsel anlatımda yazar, gerçeklikle ilgisi olmayan, kurmaca olayları, durumları, kişileri ve zamanları dile getirir. Buradan yola çıkarak düşsel anlatımın kullanıldığı metinlerin gerçekle bağının olmadığını ya da bu bağın son derece zayıf olduğunu söylemek mümkündür.

 

SON EKLENENLER

Üye Girişi