HİLMİ YAVUZ HAYATI ve ESERLERİ

HİLMİ YAVUZ KİMDİR?

Hilmi Yavuz (d. 1986), Türkiye Batı şiirini çok iyi bilen bir şairdir. Bu iki güçlü şiir dünyasının can alıcı özelliklerini kendi şiirinde birleştirerek şiir coğrafyasını oluşturur. Divan edebiyatı şairlerinin yanı sıra, modern Türk şa­irlerinden Ahmet Haşim, Asaf Halet Çelebi, Ahmet Muhip Dıranas, Behçet Necatigil ve Yahya Kemal'den de etkilenmiştir.
 
Yalnızlık, hüzün, kaçış ve ölüm tutkusu temlerini içsel beninin serüvenine dönüştürerek serbest tarzda yazdığı şiirleriyle dile getirir. Onun için; dünya, bırakıldığımız ve terk edildiğimiz sorunlu yerdir. Bu nedenle dil içindeki yol­culuğunu daha çok hüznün ara duraklarında sürdürür.

"Özgün olmayı kendine ilke edinen Hilmi Yavuz, şiirlerindeki imgeler aracılığıy­la, söyleyiş tarzıyla, mevcut dilin kalıplarını kıran diliyle özgün olmayı başar­mıştır. Şair, mevcut dilin sınırlarını aşarak özgün bir şiir dili oluştururken ya­paylıktan kaçınmıştır. Türkçeyi incitmeden doğal bir söyleyiş tarzı ortaya koy­muştur. Şiirlerindeki imgeler, dili anlaşılmaz kılmaz. Aksine okuyucunun zihninde zengin çağrışımlar, tasarımlar oluşturarak şiiri çok boyutlu bir şekilde okunmasını sağlar." (Demir 2oo3; 206)
 
Hilmi Yavuz için dil en başlangıçta çözülmesi gerekendir. Bunun için eski­nin içinde "bir başka lisan tekellüm eden" Şeyh Galip’in yakasını bir türlü bı­rakmaz. Anlamsızlığın peşinde değildir. Şiir dilinin peşindedir. Bu dil, çok yüzlü bir şiirin dünyasına yönelik ve her okuyanın kendisini bulduğu bir söz aynası görevini üstlenmiştir. Ahmet Oktay, onun şiirinin bu yönün şöyle ta­nımlıyor: "Hilmi Yavuz, her yeni kitabında bir izleğin peşine düşüyor, onu kuşatıyor şair olarak. İster tarihe (Bedrettin Üzerine Şiirler) ister bireye (Zaman Şiirleri) bakıyor olsun, üzerinde yoğunlaştığı sorunsalı sadece dil düzeyinde ve imgesel/düşlemsel düzeylerde kurguluyor." (Oktay 1995: 345)

Şiiri, dünyanın zihinsel imgesi olarak gören Hilmi Yavuz; yaşanmamış ve tadılması mümkün olmayan dünyalık özlemlerini, geleğen imgelerle biçim­lendirir. İmge alanı, çağrışıma yönelik ve çoğulcudur. Dilin etkileşim alanı bakımından da bir hayli zengindir;

Hilmi diyor ki annem
 
Çiçek işlemeli bir lambaydı
Kararma gecelerinde
Sen de denizleri anlıyor muydun
Yatağa girmeden

Duygusal bir öğeyi içeren imge, anneyle lamba arasında paralel bir benzeşi­mi oluşturarak anlam alanını öznel olandan nesnel olana doğru "ışık", "sıcak­lık" ve "sevgi" figürleriyle genişletmekle kalmıyor,- "karartma geceleri" tam-lamasıyla da geçmişe gönderme yaparak şairin kökensel varlığına iz düşürü­yor. "Deniz" imgesiyle de, 'ben'in bilinçaltında yuvalanan yaşama dair; "endişe", "korku" ve "şüphe" olumsuz edilgenliğinin yalıtıldığı, belirsiz ana ortamın koruyucu imgesi rahmin (deniz / karanlık) kendisine paralel bir gönderim yapılarak, imgesel düzeyde benzeşim kuruluyor.
 

Hilmi Yavuz, şiirini özyaşamının izlekleriyle oluşturmadığı gibi, şairin böy­le bir mecburiyetinin olduğuna da inanmaz. Ona göre; tekdüzeliğin dar çem­berine sıkışıp kalan şair, yaşamında olmayan harikuladeyi şiiri aracılığıyla ya­kalayabilir. Şiirini kurgulama ve tasarım sonucu yapılan bir ürün gibi ortaya koyar. Bu nedenle onun şiirinin dünyasında rastlantıya yer yoktur. Şiir anla­yışında nesnenin ve bilincin önemli bir yeri vardır. Şiiri aracılığıyla duyula­rın ulaşamadığı büyük boşluğu-eksik oluşu- tamamlamaya çalışır. Böylece dünyanın tamamlanacağına inanmaktadır. Metinler arası ilişkiye büyük bir önem vermesi bir bakıma önceki şiirin bıraktığı boşluğu yeni şiirle tamamla­mak niyetinden kaynaklanmaktadır. Bunun için; "her şiiri bir başka şiirin külünden doğan bir kaknüs" olarak değerlendirdiği gibi; her şiirin, kolektif bilinçdışı denilen büyük havuzdan çıkan ve onu besleyen bir nehir olduğu ka­naatindedir. Şiirlerini Bakış Kuşu (1969), Bedrettin Üzerine Şiirler (1975), Doğu Şiirleri (1977), Yaz Şiirleri (1981), Gizemli Şiirler (1984), Zaman Şiirleri (1987), Mustafa Suphi Üzerine Şiirler (1989), Hüzün ki En Çok Yakışandır Bize (1989), Söylem Şiirleri (1990), Ayna Şiirleri (1992), Göl Şiirleri (1996), Akşam Şiirleri (1999) ve Yolculuk Şiirleri (2001) isimli kitaplarında toplamıştır.

(Ramazan Korkmaz - Tarık Özcan CUMHURİYET DÖNEMİ: Şiir 1950 sonrası)