AHMET HAŞİM'İN NESİRLERİ - GÜVERCİN

GÜVERCİN

Genç şairler, parmak hesabıyla mâni düzmeye başlayalı; bazı müteceddidler[1], Türk sazını değnekle idare et-meye kalkışalı; mimarlarımız arasında da ne isimle yâd edeceğimizi bilmediğimiz ma’hûd medrese mimarisi tamim[2] etmeye başladı. Softanın başından çıkardığı sarığı andıran taş kubbeler, tıpkı mantarlar gibi Türk seması altında yer yer bitmeye başladı.

Otel, banka, mektep, iskele, şimdi dışardan minaresi ve içerden minberi eksik birer cami karikatürüdür. Bu tarz inşa usulüne mimarlarımız, “Türk mimarisi” diyorlar. Hakikaten bu çirkin taş yığınları Türk mimarisi midir? O halde güvercinler niye bu mimariyi bir türlü sevmiyorlar?

Çini gibi, şark mimarisinin mütemmimi[3] olan güvercinler, semanın her köşesinden üşüşerek, kubbe ve minare olan yerlerde küme halinde toplanırlar. “Sinan”ın en hakiki hayranları, şadırvanlar etrafında, fıskiye serpintileri ve su kavs-i küzeh[4]leri içinde oynaşan bu lacivert kanatlardır.

Hâlbuki güvercinler, ne ecnebi banka binalarının sahte araba seklerine, ne de evkaf hanlarıyla seyr-i sefain[5] iskelelerinin kubbelerine ve süslü saçaklarına aldanıyorlar. Düyun-i Umumiyye[6]‘nin damları üstüne bir güvercinin konduğunu henüz bir kimse görmemiştir. Güvercin, şayan-ı hayret bir anlayışla usta “Sinan”ı ve “Kasım”ı aciz[7] mukallidlerinden ayırmakta zerre kadar tereddüt göstermiyor.

Büyük mimarlarımızın bazen fikir danışması için, sanayi-i nefise encümenine[8] bir güvercinin de azâ intihap[9] edilmesi acaba muvafık olmaz mıydı?

 Ahmet HAŞİM
Gurabâhâne-i Laklakan (1928)

[1] Yenilikçiler.
[2] Bildiri. Duyurma.
[3] Tamamlayıcısı.
[4] Gökkuşağı. Fıskıye.
[5] Gezinti gemileri.
[6] Ortak alacaklılar. İMF.
[7] Güçsüz, zavallı.
[8] Güzel Sanatlar Akademisine. Kurul.
[9] Üye seçilmesi.