Tanzimat Dönemi Gazete ve Öğretici Metinlerin Karşılaştırılması
I.DÖNEM
I. Dönem sanatçılarının en büyük çalışması özel gazete çıkarmaları ve buna bağlı olarak bazı öğretici metinleri Türk edebiyatına kazandırmalarıdır. Ayrıca divan edebiyatının nesir anlayışını ve üslûbunu temelden yıkmaları da bir başka yenilikleri olmuştur.
İlk özel gazete olan "Tercüman-ı Ahvâl" ve ardından gelen "Tasvir-i Efkâr" döneme damgasını vurmuştur. Batı düşünce tarzı ve medeniyeti gazete yoluyla daha çabuk yayılmış, geniş kitlelere ulaştırılmıştır.
I. Dönemde çıkarılan gazetelerin bir başka işlevi de o dönemde yaratılan edebî eserleri tefrika yoluyla yayımlamasıdır. Gazete yoluyla makale, eleştiri, deneme gibi öğretici yazı türleri edebiyatımıza girmiştir.
Gazeteler sade bir dil, kısa ve özlü cümleler kurma eğilimi yaratarak bugünkü düz
II.DÖNEM
Gazete ve öğretici metinler
Tanzimat edebiyatının I. Döneminde yayılan özel gazeteler, II. Dönemin ilk zamanlarında da varlığına devam etmiştir. Yalnızca İstanbul'da değil, Trakya ve Balkan vilayetlerinde de özel gazeteler çıkmış, yurt dışında çıkarılan gazeteler de bunlara eklenerek gazetecilik epeyce gelişmiştir. Dönemin sanatçılarının büyük bir kısmı bu gazetelerde çalışmış, ilk yazılarını ve eserlerini gazeteler aracılığıyla yayımlamışlardır.
Ancak 1877'den başlayarak dönemin siyasî koşulları gazeteleri de etkilemeye başlamış, basına uygulanan sansürler nedeniyle gazetecilik bir duraklama dönemine girmiştir. Ancak bu dönemde sanat ve edebiyat içerikli dergiler çıkarılmaya başlanmış, bu dergilerde sosyal ve siyasî konular yerine sanat ve edebiyatla ilgili tartışmalar yer almaya başlamıştır. Sanatçıların şiirlerinin yayımlandığı, roman ve tiyatrolarının tefrika edildiği, Batı'dan yapılan edebiyat çevirilerinin yer aldığı dergilerin sayısı artmaya başlamıştır.
