Tanzimat Edebiyatı Dönemlerinin Tiyatro ve Tiyatro Anlayışlarını Karşılaştırma
I. Dönem Tiyatroları ve Tiyatro anlayışları
Okur - yazar oranının düşük olduğu o dönemde, sanatçılar tiyatroyu bir eğlence ve eğitim aracı olarak görmüşler, tiyatronun bu işlevine eğilerek edebî bir kaygı duymamışlardır. Bu dönemde çok sayıda yerli tiyatro örneği verilmiş, bunun yanında Fransız edebiyatından da çok sayıda çeviri ve uyar-lamalar yapılıp Türk toplumunun çağdaş tiyatroyu tanıması ve benimsemesi sağlanmıştır. Tiyatroda oldukça sade bir dil kullanmışlar, hatta Şinasi, "Şair Evlenmesi"nde konuşma dilindeki söyleyişlere ve deyimlere çokça yer vermiştir.
Namık Kemal ve Ahmet Mithat Efendi yerli örnekler kaleme alan, Ahmet Vefik Paşa, Moliere'den çeviri ve uyarlamalar yapan tiyatro sanatçılarıdır. I. Dönemin tiyatrolarında özellikle Şinasi ve Ahmet Mithat Efendi'nin eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosunun özellikleri ve üslûbu kendini hissettirmiştir. Vatanseverlik, aşk, aile ilişkileri, görücü usulüyle evlenme, tarihi konular, din ve ahlakla ilgili temalar dönemin tiyatrolarında sıkça işlenen kavramlardır
II. Dönem Tiyatro ve Tiyatro anlayışları
II. Dönem sanatçılarının tiyatroya bakışları, birinci kuşağın sanatçılarından çok farklıdır. Öncelikle bunlar tiyatroyu da roman ve şiir gibi edebî bir tür olarak değerlendirmiş, tiyatronun da bir sanat eseri olarak yazılması gerektiğini savunmuşlardır. Ayrıca bu dönemde Batılı tiyatro Türk toplumunda iyice yerleşmiş ve sevilen bir tür hâline gelmiştir. Sanatçıların tiyatroyu sevdirmek gibi bir kaygıları olmamıştır. Ancak dönemin siyasî durumu, sanat üzerinde yaratılmak istenen baskı, dönemin tiyatro yazarlarının elini kolunu bağlamıştır. Bu nedenle tiyatro eserlerinde siyasî ve sosyal konulara fazlaca girilmemiş, yazarlar bu konuları biraz dolaylı bir biçimde işlemeyi tercih etmiştir. II. Dönem sanatçılarından Recaizâde Mahmut Ekrem tiyatro türünde eserler vermişse de dönemin en ünlü tiyatro yazarı Abdülhak Hamit Tarhan olmuştur. 21 tiyatro eseri kaleme alan Abdülhak Hamit'in oyunları, genel olarak romantik dram tarzındadır. Sanatçı, tiyatrolarının bir kısmını nazımla, bir kısmını nesirle, bir kısmını da nazım-nesir karışık kaleme almış-tır.
Bu dönemde tiyatro dili süslü ve ağırdır. Ayrıca tiyatrolarda sahnelenmesi çok zor olan konular ele alınmıştır. Bunların "okunmak için tiyatro" anlayışı yarattıkları söylenir.
İLGİLİ İÇERİK
SERVET-İ FÜNÛN İLE TANZİMAT ROMANININ KARŞILAŞTIRILMASI
TANZİMAT EDEBİYATI ÖSS/ÖYS/LYS SORULARI
TANZİMAT EDEBİYATI ÖĞRETİCİ METİN ÖRNEKLERİ
TANZİMAT I.DÖNEM ve II.DÖNEMİN DİL ANLAYIŞLARI
