Kullanıcı Oyu: 0 / 5

Yıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

 

Bir tarafta sanat ve edebiyatta millîlik, diğer yanda Nev- Yunanilik anlayışının ortaya atıldığı ve tartışıldığı bir dönemde “ilâ-yı edebiyat” sloganıyla bir dergi çıkar. Rübâb adını taşıyan bu dergiyi yayınlayan şair ve yazarlar, düşüncelerini kamuoyuna aktarmak ve bir grup oluşturmak amacıyla böyle bir çalışmaya girerler. Bu sanat adamlarının başında derginin sorumlu mü­dürlüğünü de üstlenen Şahabettin Süleyman vardır.[1] Derginin sahibi ise “arzuhalciliği edebiyatçılığa çeviren Cemal Nadir”[2] Beydir. Rübâb “Hayat-ı Edebiye namına perşembe günleri” resimli olarak iki yıllık bir sürede (25 Kanun-ı sâni 1327/7 Şubat 1912-15 Mayıs 1330/28 Mayıs 1914) toplam 116 sayı yayımlanmıştır.

“Rübâb yalnız bir maksat takip eder: î’lâ-yı edebiyat” döviziyle yayınlanan dergide, edebiyat üzerine yazılar ağırlıkta olmakla beraber, felsefe, tarih, sosyoloji üzerine yazılar da yayınlanır. Derginin ilk sayısı Tevfik Fikret’in resmi ve ona övgülerle çıkar. Derginin çıkışında önemli rolü olan Şahabettin Süleyman, “Hareket-i Edebiyye” köşesinde polemik ağırlıklı yazılar kaleme almasının yanında, “bir kısmı Galatasaray'dan öğrencisi olan ve yaş­lan 16-20 arasında bulunan gençleri Fecr-i Atî mensupları ve dönemin bazı edebiyatçılarıyla”[3] tartışmalara girmeleri için teşvik eder. Şahabettin Süleyman’ın bu tavrının gerçek nedeni, dergi etra­fında iyi bir grup oluşturmak arzusudur. Fakat bu tavır ters tepki yapar ve dergiden kopmalara yol açar.[4] Halit Fahri Ozansoy’un belirttiğine göre bu grupta, en sert polemikleri Ali Naci (Karacan, 1896-1955) yazmıştır: “Makaleleriyle Fecr-i âtiyene şimşekler, ne yıldırımlar yağdırır, “Fecr-i Atî kulübesinin teneke çatı­sı” diye başlayan ne müthiş hücumlar savururdu!...”.[5]

Diğer yandan Fecr-i Atî’nin yayın organı olan Servet-i Fünûn ile Genç Kalemler arasında devam eden sert polemiklere Rübâb cephesinden yine Şahabettin Süleyman ile Ali Naci Karacan katılır. Fecr-i âtî’nin başkanı olan Hamdullah Suphi’nin Genç Kalemler’in polemiklerine karşı cevap verilmemesi kara­rına rağmen, Şahabettin Süleyman bu karara uymaz. Yakup Kadri bu konuyla ilgili olarak hatıralarında şunları yazar: Ara­mada yalnız Şahabettin Süleyman bu karara uymak istemedi ve Genç Kalemler’in şiddeti gittikçe artan hücumuna, Rübâb adıyla çıkan bir dergide tek başına aynı şiddetle karşı koymakta devam etti. Tek başına dedim; hayır, Şahabettin Süleyman’a bu dergide kalem arkadaşlığı eden bir yeni yazar vardı: Ali Naci. Kimdi bu Ali Naci? Hiç birimiz tanımıyorduk. Fakat polemik alanında bazı bazı Şahabettin Süleyman’ı geride bırakan hamleler gösterdiğine şahit oluyorduk. Her ikisi de yalnız Selânik cephesine karşı mücadele etmekle kalmıyordu. Edebî şöhret ve namına ne varsa yıkmak için yanşa girişiyordu. Ali Naci kendi adaşı Muallim Naci’yi; bir kere daha mezara sokmak ister gibi bir yaylım ateşine tutu­yor; Şahabettin Süleyman ise sırasıyla Edebiyât-ı Cedîde’nin - Fâik âli ile Celâl Sâhir hariç olmak üzere-bütün şairlerine, romancılarına ver yansın ediyordu.”[6]

Genç Kalemler ve Servet-i Fünunculara karşı yürütülen polemikler, Rübâb’da huzursuzluğa yol açar. Derginin sahibi olan Cemal Nadir bu durumdan rahatsız olur. Bunun üzerine önce Halit Fahri, daha sonra, Hakkı Tahsin, Ali Naci, Sâfi Ne­cip Rübâb’dan ayrılır. Şahabettin Süleyman’ın da Rübâb’dan ayrılmasıyla Rübâb cephesinde bir safha kapanırken, yeni bir dergide, yeni bir oluşumun temelleri atılır.

Türkiye'de Edebiyat Toplulukları, Dr.Öztürk EMİROĞLU



[1]H. Fahri Ozansoy, Edebiyatçılar Geçiyor, Türkiye Yay., İst., 1967 s.6.

[2]Ozansoy, a.g.e., s. 8

[3] Bu konuda bkz: H. Fahri Ozansoy, a.g.e., s. 8. N. Hikmet Polat, “Yeni Nesil Tarafından Rübab Mecmuasında Fecr-i âtî’ye Karşı Yürütülen Mücadele” Türk Dünyası Araştırmaları, S. 19, Ağustos 1982, s. 138-153.

[4] Bkz: Sadık Tural, Edebiyat Bilimine Katkılar, Ecdad Yay., Ank., 1993, s. 102.

[5] Ozansoya.g.e., s.9.

[6] Karaosmanoğlu, a.g.e., s.39-40.

SON EKLENENLER

Üye Girişi