Türküler, ezgileri, konuları ve yapıları bakımından sınıflanabilir. Ayrıca söylendikleri bölgelere göre de adlandırılabilir: Bingöl ağzı, Urfa ağzı, Eğin ağzı gibi. Kimi türküler de içindeki en etkili sözle anılır: Fidanya, Adanalı, Ayşem, Zeynebim...
Türkülerin en önemli özelliğinin ezgi ve ritimleri olduğunu göz önüne alan araştırmacılar bunları iki bölümde incelemişlerdir:
1. Usullü türküler: Usullü türküler genellikle oyun havalarıdır. Konya'da oturak, Urfa'da kırık hava, Ege'de Zeybek, Ordu, Giresun, Trakya ve Marmara'da karşılama, Harput'ta şıkıltım, Karadeniz kıyılarında horon, İsparta ve Eğridir'de ditdiri, Kars ve Erzurum'da Sümmânî ağzı adını alırlar. Güzleme, koşma, ninni, taşlama ve yiğitleme de bu bölüme girer.
2. Usulsüz türküler: Bunlar uzun havalardır. Ağıt, bozlak, Çukurova, divan, hoyrat, kayabaşı, koşma, maya, türkmani adlarını taşıyan çeşitleri vardır.
1. Ninniler
2. Çocuk türküleri
3. Doğa türküleri
4. Aşk türküleri
5. Kahramanlık ve askerlik türküleri
6. Tören türküleri
7. İş türküleri
8. Hapishane türküleri
9. Efe türküleri
10. Taşlama, yergi ve güldürü türküleri
11. Karşılıklı türküler
12. Gurbet türküleri
13. Oyun türküleri
14. Ölüm türküleri (Ağıtlar)
Türküler bentlerinin, kavuştaklarının kümelenişi ve uyaklarının örgüleniş düzenine göre değişik yapılar gösterirler. Yapıları belli bir kararlılık göstermeyen türküler de vardır. Bu çeşit türkülerin sözlü gelenekte kişilerin ağzında bozulmuş olması gerekir. (Yapılarına göre türküler oldukça fazla çeşitlilik gösterdiği için buraya alınamamıştır.)
Açıklamalı-Örnekli Türk Halk Edebiyatı
İLGİLİ İÇERİK
KINA TÜRKÜSÜ ve KINA GECESİ TÖRENLERİ