Orhan Şaik Gökyay
Orhan Şaik Gökyay
Doğum:16 Temmuz 1902-İnebolu/Kastamonu
Ölümü:2 Aralık 1994-İstanbul
Meslek :Edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen
Orhan Şaik Gökyay, Türk şair, öğretmen, münekkit, edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı. “Bu Vatan Kimin” şiiri ile hafızalara kazınmış, vatansever bir şairdir. Dil konusunda, Dede Korkut Hikayeleri'ni sadeleştirerek büyük katkı sağladı. ''Destursuz Bağa Girenler'' isimli eseriyle, edebiyat camiasında akademik çalışmaları bulunmuş isimleri ve çalışmalarını eleştirerek damga vurdu. Batı dillerinden bilimsel ve edebi yapıtlar çevirdi. Edebiyat tarihçiliği ve Türk dili alanında akademik bir kariyeri olmamasına rağmen bu alanda önemli isimlerden biridir. Irkçılık-Turancılık davasında Nihal Atsız'la olan irtibatı sebebiyle tutuklandı. Harvard Üniversitesi tarafından çıkarılan ''Journal of Turkish Studies/Türklük Bilgisi Araştırmaları Dergisinin'' altıncı ve yedinci ciltleri ''Orhan Şaik Gökyay Armağanı'' olarak yayımlandı.
HAYATI
AİLE VE EĞİTİM HAYATI
Yedi çocuklu bir ailenin bir çocuğu olarak edebiyat öğretmenliği görevini yapan babası Mehmet Cevdet Efendi’nin İnebolu’da bulunduğu 16 Temmuz 1902 tarihinde dünyaya geldi. Asıl adı Hüseyin Vehbi olan Orhan Şaik’in annesi Şefika Hanım’dır. Eğitim hayatına Kastamonu'da başlayan yazar o zamanki adıyla İdadinin yani lisenin dokuzuncu sınıfında eğitim hayatına devam ederken iktisadi sıkıntıya düşen ailesine yük olmamak hasebiyle öğrenimine ara verdi. Edebiyatla ilk teması Kâtip olarak memurluk vazifesini icra ederken oldu. İstiklal Marşı şairi Mehmet Akif Ersoy ile bu yıllarda bir görüşme fırsatı olmuş ve Mehmet Akif tarafından şiirleri beğenilmişti. Yine bu yıl içerisinde yarıda bıraktığı eğitim hayatını devam ettirmek gayesiyle Ankara’ya Darülmuallimat’a kaydoldu.
ÇALIŞMA HAYATI
Ankara Darülmuallimat’tan iyi bir derece ile mezun olduktan sonra muhtelif şehirlere öğretmenlik görevini yapmak üzere gitti. Edebiyat alanında ihtisas yapma gayesiyle önce biri Kastamonu İdadisi diğeri İstanbul Darülfünun Edebiyat Fakültesi’nin Yüksek Öğretmen okuluna 1927 senesinde kaydolarak 1930 senesine kadar yüksek tahsilini tamamladı. Bu yıllarda hocası olan o dönemin Türk Tarih Encümeni başkanı Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuat Köprülü’den etkilendi. Bu tarihten sonra edebiyat öğretmenliği görevine geri dönen Orhan Şaik Gökyay Bursa’da iken meşhur ‘’Bu Vatan Kimin’’ adını taşıyan şiirini yazdı. Evlilik müessesesine de ilk adımını bu dönemde kendisi gibi öğretmen olan Ferhunde Sarıoğlu ile yaptı. Türk kültürüne yaptığı katkılar ile bilinen yazar ‘’Dede Korkut’un Torunu’’ lakabının kendisine atfedileceği Dede Korkut Hikâyeleri'ni 1938 yılında yayınladı. Öğretmenlik hayatına 1939 yılından itibaren Ankara’da, yeni kurulan Musiki Muallim Mektebi’nde (Ankara Devlet Konservatuarı) öğretmen ve müdür olarak devam etti. Edebiyat tarihi araştırmalarına devam eden Orhan Şaik Gökyay ‘’Kâbusname’’ ve ‘’ Nasihatname’’ gibi eserleri günümüz dilinde yayınlayarak edebiyatımıza büyük katkıları oldu. 1944 yılının meşhur ‘’Irkçılık-Turancılık Davasında’’ Nihal Atsız’la olan ünsiyeti hasebiyle yargılanıp tutuklandı ve görevine son verildi. On bir ay devam eden mahkumiyetin ardından beraat edip Galatasaray Lisesi’nde görevine geri döndü. 1967 senesinde emekli oluncaya kadar çeşitli yerlerde değişik kademelerde görev yaptı.
EMEKLİLİĞİNDEN SONRAKİ HAYATI
Öğretmenliği hayatı boyunca kendine vazife edinen Gökyay emekli olduktan sonra da işinden kopamadı ve 80 küsür yaşında olmasına rağmen tekrar mesleğine döndü ve Çapa Eğitim Enstitüsü’nde, Marmara ve Mimar Sinan Üniversiteleri'nde dersler verdi. Hayatının son döneminde yerli ve yabancı birçok kuruluştan ödüller alan Orhan Şaik 2 Aralık 1994 tarihinde vefat etti.
Kaynakça
Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi 1. Cilt, 3. Baskı 2010, Yapı Kredi Yayınları Sefercioğlu, N. (2005). Tanıdığım Ünlü Türkçüler. İstanbul: Ötüken Neşriyat
İLGİLİ İÇERİK
ŞİİRLER
ORHAN ŞAİK GÖKYAY ŞİİRLERİ
ORHAN ŞAİK GÖKYAY HAYATI ve ESERLERİ
BU VATAN KİMİN OSMANLICA METNİ - ORHAN ŞAİK GÖKYAY
- << Önceki
- Sonraki