SABAHATTİN KUDRET AKSAL HAYATI VE ESERLERİ

SABAHATTİN KUDRET AKSAL HAYATI ve ESERLERİ

"Adam oturmuş denize karşı
Elinde oltası yıldız tutar
Çeker çıkarır bir bir geceden
Çeker çıkarır tadına bakar
Ardında ışık içinde çarşı."

Şair, öykücü, oyun yazarı (1920 — 1993). İstanbul'da doğdu. Orta­öğrenimini Işık Lisesinde (1937), yükseköğrenimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde tamamladı (1943). Öğretmenlik, memurluk, müfettişlik, İstanbul Be­lediyesinde yazı işleri ve şehir tiyatroları müdürlüğü yaptı. İlk şiirleriyle yeni edebiyat hareketinin öncü dergileri Hamle, İnsan, Oluş, Varlık'ta görünen Aksal, bu döneminde yer yer günlük yaşamının çeşitli izlenimlerini yansıtma eğilimi duydu. Yer yer de ölçü ve uyağa bağlı kaldığı kuruluşlarda düşün­cenin ağır bastığı temalar işledi. Şarkılı Kahve'den (1944) son­ra, giderek, «bir anlamda gizemci bir görüşle insanı, evreni ve doğayı çözümleme» (Eray Canberk) kaygısı taşıyan şiirler yazdı, öykü ve oyunlarında «psikolojik öğeler» (Behçet Necatigil) önde göründü.

İlk şiirlerim I938 yılında Varlık ve İnsan dergilerinde çıktı. Öykü ve şiiri, "bir düşünceyi, bir duyguyu en güçlü biçimi ile veren sanat" olarak tanımlayan Sabahattin Kudret, ilk şiirlerinde Garip akımının etkisinde, gündelik yaşamın bireysel sevinç ve umutlarını dile getirdi. 1960 yılından sonra, bir ölçüde gizemci, insanın, evrenin ve zamanın sorgulandığı, genellikle ölçülü ve uyaklı şiirler yazdı. Öykü ve oyunlarında ise psikolojik öğeleri ve biçim arayışlarını öne çıkardı; "küçük insan"ların yaşamlarını, aile bireyleri arasındaki çatışma konularını işledi.

Şiir, öykü ve oyunlarının yanısıra Baudelaire ve Eluard'dan şiir çevirileri de bulunan şair, 19 Nisan 1993 tarihinde İstanbul'da yaşama veda etti ve Karacaahmet mezarlığına defnedildi.

ESERLERİ:

Şiirler:

    Şarkılı Kahve (1944),
    Gün Işığı (1953),
    Duru Gök (1958),
    Bir Sabah Uyanmak (1962),
    Elinle (1962),
    Eşik (1970),
    Çizgi (1976),
    Şiirler (Bütün kitapları, 1979, Yeditepe Şiir Armağanı, 1980),
    Zamanlar (1982).
    Paul Eluard'dan yaptığı şiir çevirileri Ağızda Bir sevi (1964).

Öykü Kitapları:

    Gazoz Ağacı (1954), (1954 Sait Faik Ödülü'nü Haldun Taner'le bö­lüştü),
    Yaralı Hayvan (1956), (1957 TDK Sanat Armağanı).

Oyunları:

    Evin Üstündeki Bulut (1948),
    Şarkıcı (1950),
    Bir Odada Üç Ayna (1956),
    Tersine Dönen Şemsiye (1958),
    Kahve­de Şenlik Var (1965), (1965-66 Ankara Sanat Sevenler Derne­ği En İyi Oyun Yazarı Ödülü),
    Kral Üşümesi (1969),
    Sonsuzluk Kitabevi ya da Kuyruklu Yıldız (1969),
    Bay Hiç (1969)

Dene­me:

    Geçmişle Gelecek (1978).

Çeviri:
Ağızda Bir Sevi (1991, Paul Eluard)
Çeviri Şiirler - Baudelaire/Eluard (1991)

ÖDÜLLERİ:

1955 - Sait Faik Hikâye Armağanı
(Gazoz Ağacı, Haldun Taner’le birlikte)
1957 - Türk Dil Kurumu Sanat Armağanı (Yaralı Hayvan)
1966 - Ankara Sanatsevenler Derneği En İyi Oyun Yazarı Ödülü
(Kahvede Şenlik Var)
1980 - Yeditepe Şiir Armağan
1981 - Avni Dilligil Tiyatro Ödülü
1985 - Enka Öykü Ödülü
1990 - Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü