İSMAİL SAFA-3
Eski âlemlerimi yâd ile tecdıd ederim;
Hâli mâziye katar, ömrümü temdîd ederim.
İsmail Safa
HAYATI: 1866’da, babasının mektubçu olarak bulunduğu, Mekke şehrinde doğdu. İlköğreniminden sonra İstanbul’a gelip Darüşşafaka Lisesi’ne girdi. Bu okulu bitirdikten sonra Evkaf ve Telgraf nezaretlerinde memur olarak çalıştı. Bir süre Mülkiye Mektebi’nin birinci döneminde edebiyat öğretmenliği yaptı. «Mirsad» adlı siyasi ve edebi bir dergide makaleler ve şiirler yayımladı.
1896’da kurulan Servetifünun topluluğunun ileri gelen temsilcilerinden biri oldu. Vereme yakalandığı için Midilli’ye gidip oranın dağ köylerinde dinlendi.
Hürriyetçi bir şair olarak tanındığı için Abdülhamit yönetimi tarafından «kuşkulanılan kişi» kimliğiyle nitelendirilmişti. Bunun sonucu olarak, 1900 yılında, Servetifünun topluluğunun dağıtılmasından bir yıl kadar önce, Sivas’a sürgün edildi. Bu şehrin, hasta ciğerlerine sert gelen havasına uzun süre dayanamayarak 1901 yılında orada öldü. Mezarı Sivasta’dır.
EDEBÎ KİŞİLİĞİ ve ESERLERİ: Ünlü romancı Peyami Safa’nın babası, yine tanınmış edebiyatçılardan Ali Kami Akyüz’ün ağabeysi olan İsmail Safa, ilk şiirlerini Muallim Naci’nin etkisinde ve onun çıkardığı gazetelerde yayınlamıştı. Bunlarda eski zevk ve etki egemendi. Sonraları dil, yapı ve estetikte oldukça yeniye yöneldi; ilk zamanlar Servetifünun’cuların sanatta yol göstericisi oldu. Zaman zaman hızını ve ilhamlarını Namık Kemal’den, Hâmit’ten, Ekrem’den alan örnekler verdi. Bununla birlikte İsmail Safa genellikle aşk, bireysel duygular, tabiat sevgisi, hüzün ve melâl şairi olarak bilinir. Güçlü ve kolay yazan bir sanatçı olarak tanınmıştır. Bu özelliğini belirtmek için Muallim Naci kendisine «Şair-i mâderzâd (Anadan doğma şair)» demiş, bu söz kendisinin bir sam olarak kalmıştır. Türk edebiyatında manzum hikâye denilebilecek ilk örnekleri veren de odur.
Asıl değerli şiirleri ölümünden sonra derlenip yayınlanan İsmail Safa’nın başlıca kitapları şunlardır:
Şiir kitapları: Huz mâ Safâ, Sünühât, Mevlid-i Pederi Ziyaret, Mensiyât, Hissiyât; Muhâkemât-ı Edebiye (edebi sohbetler, tenkidler, incelemeler).
Şemseddin Kutlu
- << Önceki
- Sonraki
