AHMET HİKMET (MÜFTÜOĞLU)-3
Yazar, hikâyeci (1870 - 19 Mayıs 1927). İstanbul'da doğdu. Ortaöğrenimini Galatasaray Sultanisi'nde tamamladı (1888). Hariciye Nazereti'ne girerek, Poti, Pire, Marsilya, Kerç konsolosluklarında (1888-1895), Nezaret Umur-i Şehbenderiye kalemi mümeyyizliği görevlerinde bulundu (1895 - 1908). Uzun süre Galatasaray'daki edebiyat öğretmenliğinden sonra Darülfünun, Alman ve Fransız edebiyatları müderrisliğine atandı (1910-12). Balkan ve Birinci Dünya Savaşı yıllarında Peşte'de başkonsolosluk yaptı (1912-18). Bir süre de Peşte, Viyana ve Berlin'de dışişlerine bağlı komisyon başkanlığında bulundu. Cumhuriyetten sonra kısa süre Halifelik Başmabeyinciliği, Hariciye Vekâleti, Umur-i Şehbenderiye ve Ticariye Müdürlüğü ve müsteşarlığı yaptı (1924-26). Son görevi Anadolu-Bağdat demiryolları İdare Meclisi üyeliğidir. Hazine-i Fünun (ilk öyküsü Tevcih-i Vecih, 1893) ve Servet-i Fünun (1895'ten sonra) dergilerinde yayımladığı öykülerle tanındı. Bu döneminde «şairane» betimlemelere aşırı eğilim duydu; yabancı sözcüklerle süslü üsluba özenen Edebiyat-ı Cedide' nin öteki yazarlarından ayrı bir özellik göstermedi. Cevdet Kudret'in belirttiği gibi «mensur şiir» havası taşıyan bu öykülerde doğa ve kişi betimlemeleri, olay, ruh hallerinin anlatılması söz kalabalığı arasında arka planda kaldı. İkinci Meşrutiyet'ten sonra «Millî Edebiyat» akımının amaçlarını benimseyerek, Türk Yurdu dergisinde yazdı. «İnkılâb-ı Lisan» adlı yazısında, Cenab Şehabettin gibi «Servet-i Fünun» anlayışında ısrar eden eski arkadaşlarının görüşlerine karşı dilde özleşme ilkelerini savundu. Ancak bu dönemde de yazdığı öykülerde isim ve sıfat tamlamalarından temizlediği dilini bu kez de hiç alışılmamış öz Türkçe sözcüklerle bezeyerek gene süslü anlatım merakından kurtulamadı.
YAPITLARI: Öykü: Hâristan ve Gülistan (1901, 3. bas. 1969), Çağlayanlar (1922, son bas. 1968). — Roman: Gönül Hanım (Tasvir-i Efkâr gazetesinde tefrika edildi, 1.2.1920 - 20.3.1920). KAYNAKLAR: Fethi Tevetoğlu (Müftüoğlu Ahmet Hikmet, 1951), Hikmet Dizdaroğlu (Müftüoğlu Ahmet Hikmet, 1964). Cevdet Kudret (Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, 2. bas. 1971).
KAYNAKLAR: Şükran KURDAKUL, (Şairler ve Yazarlar Sözlüğü).
