ŞİİR BİLGİSİ / ÖLÇÜ ve UYAK-UYGULAMA:2
A) Aşağıdaki örneklerde ses benzerliği açısından ne tür kafiyeler olduğunu, karşılarında gösterilen yerlere yazınız.
1. Başıma ak düştü gelen baharla
Kalbim kafam gibi örtülü karla .....................
2. Deli bülbül ötmez oldu
Yaralarım bitmez oldu .....................
3. Gelse de en acı sözler dilime
Uçacak sanırım birkaç kelime .....................
4. Sevgilim kapını çaldı aydınlık
Sonsuz gözlerimi aldı aydınlık .....................
5. Kalem böyle çalınmıştır yazıma
Yazım kışa uymaz, kışım yazıma.....................
B) Aşağıdaki dizelerde redif oluşturan ek ya da sözcükleri, boşluklara yazınız.
1. Gözlerim daldı gitti bir rüya denizine
Sularda uzun uzun baktım ayın izine .............
2. Dedim selvi nedir dedi boyumdur
Dedim bu güzellik dedi soyumdur .............
3. Yâr belinde kuşak olsam
Bir atlastan döşek olsam .............
4. Atımızı koşalım
Dağı taşı aşalım
Sen yağmur ol, ben bulut
Yağarken kavuşalım .............
C) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.
1. Dize sonlarındaki ses benzerliklerine................................denir.
2. Halk şiirinde genellikle.......................... uyak kullanılmıştır.
3. Dize sonlarında, uyaktan sonra gelen aynı anlamlı sözcüklere ya da aynı görevli eklere .............................denir.
4. Aruz ölçüsü, .............................. edebiyatının ürünüdür.
5. Halk şiirinde genellikle..........................ölçüsü kullanılmıştır.
6. Dize sonlarındaki çift ses (bir sessiz, bir sesli) benzerliğine dayalı uyaklara........................... uyak denir.
7. Divan şiirinde, düzyazılarda görülen uyaklara ............................denir.
8. Çapraz uyak düzeni...............................biçimindedir.