NUTUK NEDİR?

• Tekkelerde tarikata yeni giren dervişlere yol göstermek ve tarikat adabını öğretmek amacıyla tasavvuf ulularınca söylenmiş şiirlerdir.
• Daha çok Bektaşilerde görülür.
• Çoğunlukla hece ölçüsüyle ve dörtlüklerle söylenir Didaktik niteliktedir.

• Türkmen Alevi ve Bektaşilerinin, aşık tarzı halk edebiyatı nazım türü olan nefese verdiği isimdir. Türün en önemli temsilcisi Kaygusuz Abdal’dır.

  1. Pirlerin ve mürşitlerin, tarikata yeni giren dervişlere öğüt vermek, çeşitli konularda bilgilendirmek ve tarikat derecelerini ve tarikat adabını öğretmek için söyledikleri şiirlerdir.
  2. Şekil yönüyle koşmaya benzer. Evvel tevhid sürer mürşid dilinden

  Erişir canına fazl-ı Hüdâ’nın
  Kurtulursam emâretin elinden
  Erişir canına fazl-ı Hüdâ’nın

***

NUTUK NEDİR?

• Nutuk, bir hitabet çeşididir. Sanatlı tarzda nutuk söyleyenlere hatip denir. Nutukun sözlük anlamı dinleyicilere hitap eden söz'dür.
• Nutukun olabilmesi için en az bir konuşmacı ve dinleyiciler bulunması gerekir. Temel özelliği, olağanüstü hallerde veya duygulanmaya hazır olduğu bir zamanda topluluğu heyecanlandırmak, coşturmak, bir düşünce ve ülküyü benimsetmek için söylenmesidir.
• Cümlelerin kısa, ahenkli, dokundurucu ve kesin olması, kolay anlaşılması nutkun kuralları arasındadır. Hatibin büyük işler yapmış kişiliği, ana dilin inceliklerini bilmesi, kelimelerin iyi seçilmesi, sesinin güzelliği ve bilhassa fikir kuvveti nutkun değerini artırabilir.
• Kitaplarda, hitabetin "askerî, dinî, hukukî vs." gibi birçok çeşitleri sayılmaktadır. Ancak, bu ayırmalar yapmacıktır. Bütün konularda söylenen nutukları sıralarsak yüzlerce nutuk çeşidi bulabiliriz. Aynı yolu tutarsak meselâ "makale" türünü de birçok çeşitlere ayırmak gerekecektir.