Kullanıcı Oyu: 0 / 5

Yıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

İSKENDER PALA'DAN: GELEN BİRDİR GİDEN BİRDİR KALAN BİR

Bir medeniyetin ne derece kuvvetli payandalar üzerinde durduğunu, ne kadar sağlam zeminlerde yükseldiğini anlayabilmek için o medeniyeti besleyen kültür ve sanat eserlerinin işaret ettikleri tavır ve davranış biçimlerini incelemek yeterlidir.

 

"Her nefis ölümü tadacaktır (Aliimran 185, Ankebut 57, Enbiya 35)"; "O'nun (Allah'ın) zatından başka her şey yok olacaktır (Kasas, 88)"; "Yeryüzündeki her şey yok olacaktır. (Rahman, 26)"

Aşağıdaki mısralar da o bu ayetlere muhatap olan Müslüman şairlerin, kendi medeniyetlerine ilişkin sanat eserlerinden bazıları. Siz siz olun, en az birkaçını ezberleyin ve arada sırada kendinize tekrar edin:

Onlar ki bu dünyaya geldi geçti

Bir kervan idi kondu göçtü

(Dede Korkut'tan);

 

Bildik gelenler geçtiler

Gördük konanlar göçtüler

Aşk şarabın içen canlar

Uymaz geçmeğe konmağa

(Yunus);

 

Bellidir bunlar, gelen cümle gider

Dinle imdi ol hikâyet kim nider

                        (Âşık Paşa);

 

Cihan bir kararda durmaz geçer

Bu yurda gece konan irte göçer

                                (Hoca Mesud);

 

Buna gönül bağlayıp mağrur olup kalmak neden

Çünkü ol bir köprüdür gelen geçer kılmaz karar

                                              (Eşrefoğlu Rumi);

 

Bir köhne köprüdür bu cihan kim gelen geçer

                                          (Kemalpaşazade);

 

Dünya bir köprü, ya kervansaray

Muttasıl konan göçer yoksul u bay

                    (Yazıcıoğlu Selahaddin);

 

Devrân üzerindedir zamane 

Elbette gelen gider cihane

(Fuzuli);

 

Bu yurt senin değil konar göçersin

Ali'nin dolusun bir gün içersin

(Pir Sultan Abdal);

 

Hani kardeşler oğullar şol atalar aneler

Gitti biz de gideriz bunda gelenler hep gider

(Edirneli Nazmi);

 

Gelen bunda gider durmaz huzur etmez safa sürmez

Acep bilsem acep bilsem nesine şâd u hurremdir

(Nihanî);

 

Bir gün gelir can alıcı bülbül diller lâl olur

Dünya dedikleri handır konanlar handan çıkar

(Kul Nesimi);

 

Baki sanman çerh-i gerdûnun sarayın fanidür

Her vücuda gelenin şahâ ademdür menzili

(Figanî- Feleğin şu dönüp duran dünya sarayını kalıcı zannetmeyin sakın, geçicidir; çünkü her varlık bulanın sonu yok olmaktır);

 

Gelen gider konan göçer bu ilden

Budur kanun budur adet bu ilden

(Ahmed-i Mürşid);

 

Bu köprüden bu dar-ı fenadan konan göçer

Biten solar, gelen geçer, nitekim bostan oldu

(Kemal Ümmi-Bu köprüden, bu yok olacak mekandan her konan bir gün göçer. Sanki bir bostan oldu da yeşeren solar, gelen geçer);

 

Sahn-ı gülzâr-ı cihân bir ulu dergah ancak

Her konan göçmede bir özge güzergâh ancak

(Nigarî);

 

Durmaz bu fırsat tez geçer

Handır cihan konan göçer

Bu can kuşu bir gün uçar

Gel fırsatı fevt eyleme

(Kuddusî),

 

Eğer derviş, eğer şah-ı zamâne

Gelen hasret gider elbet cihâne

(Hâkî- Cihan sultanı da olsa derviş de olsa; zengin de olsa fakir de olsa, şu dünyaya gelen herkes ölürken dünyaya hasret gider);

 

Şol fenâ mülkünün vefası yoktur

Konan göçtü, nevbet bizim, yol bizim

(Geda Muslu)

 

Bir kaidedir bu câvidâne

Elbette gider gelen cihane

(Ziya Paşa - Hiç ölmeyecek kural, dünyaya gelen her şeyin sonunda öldüğüdür);

 

Gelenler âleme cânân elinden

Karar etmez gider viran elinden

(Kemterî);

 

Can kafeste durmaz uçar

Dünya bir han konan göçer

Ay dolanır yıllar geçer

Dostlar beni hatırlasın

(Âşık Veysel);

 

Çok şey bilen diyor, gidecek her gelen nesil

(Yahya Kemal);

 

Her ki dünyaya gelir, âhir ecel câmın içer

Ne acep menzil olur, kimi konar, kimi göçer

(Laedrî - Her kim ki dünyaya gelir, sonunda ecel kadehini yudumlar. Şu dünya kimilerinin konduğu, kimilerinin göçtüğü, kimi zaman doğumların, kimi zaman ölümlerin yaşandığı ne acayip bir yer?!.. )

İmdi, elbette bu listeyi uzatmak mümkün. Halk şiiri, tekke şiiri, divan şiiri... Kimi genç, kimi yaşlı... Ölüm gerçeğinin idrakinde olan bir toplumun üyeleri... Hepsi yalın dille ve akılda kalacak biçimde söylemişler... Bir medeniyet inşası gibi... Bu beyitlerden herhangi birini alıp üzerine sayısız yorumlar yapabilirsiniz elbette. Ama biz son sözü Laedri üstada söyletelim:

Mefâîlün mefâîlün feûlün: "Gelir bir bir, gider bir bir, kalır Bir."

23.08.2011

 

SON EKLENENLER

Üye Girişi