Ben bir Türküm; dinim, cinsim uludur;
Sinem, özüm ateş ile doludur;
insan olan vatanının kuludur,
Türk evlâdı evde durmaz, giderim.
BENİM ŞİİRLERİM (METİN İNCELEMESİ)
Sen kalpsizsin; hani senin gençliğin hayatı?
Aşklarım mı? Bir nefesle solabilen bu şeyler
Bir yanardağ ateşiyle kömür gibi karardı;
Şimdi bir yerlerimde bir sıtmalı yel eser.
Evet, benim her şiirimde yılan dişli diken var;
Sizler gidin bul verecek yeni açmış gül bulun.
Belki benim acı sesim kulakları tırmalar;
Sizler gidin, genç kızların türküsüyle şen olun.
Varın sizler, onlar ile korularda el ele
Gezin, gülün, bir çift bülbül aşkı ile yaşayın;
Yalnız kendi, yalnız kendi ruhunuzu okşayın.
Zavallı ben, elimdeki şu üç telli saz ile
Milletimin felâketli hayatını söyleyim:
Dertlilerin gözyaşını çevrem ile şileyim!..
Mehmet Emin YURDAKUL
Metin İncelemesi:
Biçim Yönünden:
Nazım biçimi : Sone.
Nazım birimi : Dörtlük ve üçlük.
Ölçüsü : 8 + 7=15'li hece.
Türü: Lirik-epik şiir.
Konusu: Bu manzumede, "kişisel duygu ve düşüncelerden çok, milli ve toplumla ilgili konuların şiirde işlenmesi gerektiğini anlatıyor.
Ana düşünce: Şair, toplumun sesidir.
Kafiye şeması: abab/cded/eff/fgg
Kafiyeli olan. "Hayatı/karardı" sözcüklerinde, son sesler benzeştiği için yarım kafiyedir. "Şeyler/ eser" sözcüklerinde, sondan ikinci ses benzeşmesiyle oluşan tam kafiye vardır.
Dil özellikleri:
· Dil sade, söyleyiş duyguludur.
· Anlatımda "hitabet" güzelliği görülmektedir, üçüncü kıtanın dizeleri bunun güze! bir örneğidir.
· Şiirde birtakım benzetmelere yer verilmiştir: Millet sevgisi, yanardağ ateşine; aşklarının sönüşü, kömüre benzetilmiştir.
İçerik Yönünden:
Araştırmalar:
· Manzumeye, biri tarafından şaire yöneltilen bir sistemle başlanıyor. O, sevgi şiirleri yazmadığı için "kalpsiz" olarak nitelendiriliyor. Sonra şaire, gençliğini yaşamaktan kaçınan bir kalpsiz mi olduğu soruluyor. Şair, bu soruya şu yanıtı veriyor: "Aşklarım mı? Onlar, bir nefeste solabilecek şeylerdir. İçimdeki yanardağ ateşine benzeyen yurt sevgisiyle kömür gibi karardı. İçimde onların yerini bir sıtmalı yel aldı. Gönlümü, vatan için bir şeyler yapabilmenin heyecanı sardı. Böylece şair kişisel aşkların yerine daha güçlü duyguları koyduğunu söylüyor. Bu duyguların yurt ulus sevgisi olduğunu belirtiyor.
· Şair, bu şiirinde kendi dünyalarına kapanıp aşk şarkıları söyleyenleri, toplumun sorunlarıyla ilgilenmeyenleri, başka insanların dert ve acılarını paylaşmasını bilmeyenleri ele alıyor. Onların, kişisel tutkularının tutsağı olmalarını eleştiriyor, bencillik yönlerine karşı çıkıyor. Bu çıtasını yaptığı ikinci kıtada; 'benim her şiirimde, böylelerini yılan dişli diken gibi ısıran birkaç dize mutlaka vardır. Benim gibi düşünmeyen sizler, gidin, bal verecek yeni açmış gül bulun. Gidin, gönlünüzü ..eğlendirin" diyor.
· Bu manzumede, "Milliyetçilik" akımının milletin dertleriyle ilgilenmenin bir görev olduğu ilkesine değiniliyor. Mehmet Emin Yurdakul, elindeki üç telli saz ile (şiirleriyle) ulusunun dertlerini dile gerilmeyi, dertlilerin göz yaşlarını silmeyi istemektedir. Ona göre, milliyetçi bir şairin ilk görevi, kişisel tutkularından vazgeçmek, ulusunun yanında ve hizmetinde olmaktır.
· Manzumede geçen kimi sözlerin anlamları şöyle verilebilir:
Yılan dişli diken : Toplum sorunlarını, insanları acılarını anlatan dize.
Sıtmalı yer : Yurt ve ulus için bir şeyler yapabilme heyecanı; yurt sevgisi.
Üç telli saz : Toplumla ilgili ulusal konuları dile getiren şairin kendi şiirleri.
· Aslında, koşma söyleyen halk ozanlarının elindeki saza "Üç telli saz" denir. Nasıl halk ozanları, gazlarıyla içinde yaşadıkları halkın sorunlarını dile getiriyorlarsa, Mehmet Emin Yurdakul da "üç telli saz" adını verdiği şiirleriyle aynı işlevi gördüğünü anlatmak istiyor, kendini halk ozanları gibi görüyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
KANUNİ MERSİYESİ - TAM METİN VE İNCELEMESİ
MENEVŞELER ÖLMEMELİ HİKÂYESİNİN TAHLİLİ - M. NECATİ SEPETÇİOĞLU
