Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin
 

CÖNK

  • Türk Halk Edebiyatı’nda saz şairlerinin, kendilerinin veya başkalarının şiirlerini derledikleri, uzunlamasına açılan, çoğunlukla deri kaplı defter.
  • Antolojiye benzeyen bu defterlere halk dilinde “sığırdili “ de denmektedir.
  • Türkçede 15. yüzyıldan beri kullanılmakta olan cönk kelimesinin kökeni hakkında farklı düşünceler öne sürülmüş olsa da bugün Türkçede farklı iki kökenden geldiği düşünülen iki farklı cönk kelimesi vardır. Türkçe kökenli cönk kelimesi, Halk Edebiyatı’na dair bir terimdir. Malezya dili kökenli cönk kelimesi ise büyük yelkenli gemi manasındadır. r Cönkler çoğunlukla anonim mahiyettedir, yani yazarlarını bilinmemektedir. Her ne kadar cönklerde genel anlamda saz şairlerinin şiirleri yer alsa da, salt saz şairlerince yazılmış şiirlere yer verildiğini söylemek doğru olmaz. Çok sık olmasa da divan şairlerine ait şiirleri de ihtiva ederler. Dini bilgiler ihtiva eden, çeşitli hutbe ve vaaz metinleri barındıran dini ağırlıklı cönkler de mevcuttur. Örnek olarak 16. yüzyılda Dede Efendi tarafından yazılmış olan Dede Cönkü verilebilir. Bunların dışında cönkler dualar, şifa reçeteleri, büyü tarifleri, maniler, hikâyeler gibi birçok farklı bilgiyi barındırabilir. İçeriklerine göre cönkler, ilahi cöngü, âşık cöngü gibi isimlendirilebilir.
  • Türk edebiyat tarihinin önemli bir kısmını oluşturan Aşık ve Tasavvuf Edebiyat’ları ile ilgili bilinenlerin çoğu cönkler sayesinde olmuştur. Metodolojik açıdan modem derlemelerden çok uzak olsalar da, cönkler eski dönemlerin halkını ve edebi hayatını anlamak için çok önemlidir.

SON EKLENENLER

Üye Girişi