Kullanıcı Oyu: 0 / 5

Yıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

SERBEST MÜSTEZAT

19. Yüzyıl sonlarında özellikle Servet-i Fünun'cuların geliştirdikleri bir nazım biçimi. Divan şiirindeki müstezat'tan şu özellikleriyle ayrılır:

  •  Serbest müstezat, hem aruz, hem de hecenin çeşitli kalıplarıyla yazılabilir.
  •  Temel olarak alınan kalıbın çeşitli parçaları çeşitli düzenlerle bir arada kullanılabileceği gibi aynı nazım içinde yalnız bir kalıp değil, başka kalıplar ve bunların parçaları da kullanılabilir.
  •  Uzun ve kısa mısralar kimi zaman belli bir düzen içinde sıralanır, kimi zaman da herhangi bir düzene bağlı kalınmaz.
  •  Kafiye örgüsünün düzenlenişi de kurala değil, şairin isteğine bağlıdır.
  •  Müstezat'ın daha özgürce kullanılmış biçimdir.
  •  Sembolizmin yaygın olduğu bir dönemde Fransa'da ortaya çıkan bir şiir şeklidir.
  •  Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati şairlerince kullanılmıştır.
  •  Serbest müstezatta nazım nesre yaklaştırılmıştır.

Bu özellikleriyle serbest müstezat, Divan şiirindeki müstezat'ın geliştirilmesiyle oluşturulmamış, doğrudan Batı şiirinden alınmıştır. Klasik nazım biçimlerinden ve tek ölçünün bir örnekliliğinden kurtuluş yeni biçimler ve ahenkler yaratmak düşüncesiyle oluşturulan bu biçim, serbest nazıma geçişte bir aşama olmuştur.

Serbest müstezatın başarılı örneklerini Tevfik Fikret, Cenap Sahabettin ve Ahmet Haşim vermiştir.

 

Serbest Müstezat Örnekleri:

 

KIŞ

Yine kış,

Yine şems-i mesâda (akşam güneşi), ah o bakış,

Yine yollarda serseri dolaşan

Âşiyânsız tuyur-ı pür-nâliş ( inleyen yuvasız kuşlar)Tehi kalan ovalar

Sükût eder sanılır mevsimin gumûmuyla

Harab olan sarı yollarda kalmamış ne gelen,

Ne giden,

Şimdi yalnız kavafil-i evrâk (yaprak yığını)

Mütemadî sürüklenir bir uzak

Ufk-ı pür-ıztırab u nermide. Yine kış, yine kış

Bütün emelleri bir ağlayan duman sarmış

(Ahmet Hâşim)

  

ÖMR-İ MUHAYYEL

Bir ömr-i muhayyel... Hani gülbünler içinde 

Bir kuşcağızın ömr-i bahârîsî kadar hoş; 

Bir ömr-i muhayyel... Hani göllerde, yeşil, boş 

Göllerde, o sâfiyet-i vecd-âver içinde 

Bir dalgacığın ömrü kadar zaîl ü muğfel 

Bir ömr-i muhayyel!

Yalnız ikimiz, bir de o:Ma'bûde-i şi'rim; 

Yalnız ikimiz, bir de onun zıll-ı cenâhı; 

Hâkîlere bahş eyleyerek hâk-i siyâhı 

Dûşunda beyaz bir bulutun göklere âzim. 

Her sahn-ı hakîkatten uzak, herkese mechûl; 

Bir safvet-i masûmenin âgûş-ı terinde, 

Bir leyle-i aşkın müteennî seherinde 

Yalnız ikimiz sayd-ı hayâlât ile meşgul.

Savtındaki eş'ar-ı pür-âhenk ile mâlî, 

Şİ'rimdeki elhan-ı muhabbetle nagam-saz, 

Ah istiyorum, göklere âmâde-i pervâz 

Bir lâne-i âvârede bir ömr-i hayâlî...

Bir ömr-i hayâlî... Hani gülbünler içinde 

Bir kuşcağızın ömr-i bahârîsî kadar hoş; 

Bir ömr-i hayâlî... Hani göllerde, yeşil, boş 

Göllerde, o sâfiyet-i vecd-âver içinde 

Bir dalgacığın ömrü kadar zaîl ü hâlî 

Bir ömr-i hayâlî!                              ( Tevfik Fikret )

 

 İLGİLİ İÇERİK

SERBEST MÜSTEZAT

MÜSTEZAT ve MÜSTEZAT ÖRNEKLERİ

MÜSTEZAT ve MÜSTEZAT ÖRNEKLERİ

 

SON EKLENENLER

Üye Girişi