Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin
 

1. Servet-i Fünûn Romanının Biçim ve Yapı Özellikleri

Tanzimat’la başlayan roman, Servet-i Fünûn’la büyük bir gelişme göstermiş, bu dönemde teknik bakımdan sağlam, Batı çizgisinde romanlar verilmiştir. Romanlarda İstanbul’un Boğaziçi, Beyoğlu, Etiler gibi varlıklı mekânlarında geçen olaylar işlenmiştir. Yazarlar romanların dil ve anlatımında Türkçenin kurallarına ve söz dizimine bağlı kalmayarak yeni anlatım olanakları aramışlar, devrik ve eksiltili cümlelere yer vermişlerdir.

Kişi

Servet-i Fünûn romanında kişiler yüksek zümreden seçilmiştir. Bu dönem romanlarında halktan kişiler çok siliktir. Romanların asıl kişileri Boğaziçi yalı ve köşklerinde yaşayan kişilerdir. Bunlar, geçim sıkıntıları olmayan, zengin ve şöhret sahibi, başkalarının imrendiği bir hayat süren aileler içinde yaşayan eğitimli kişilerdir. Yazarlar toplumdan uzakta, kendi köşelerinde yaşayan bu kişileri başarılı bir şekilde işlemiştir. Mai ve Siyah’ta Ahmet Cemil; Aşk-ı Memnu’da Firdevs Hanım, Bihter, Behlül ve Nihal; Eylül’de Suat, Necip ve Süreyya başarıyla oluşturulmuş kişilerdir.

Olay

Servet-i Fünûn romanlarında olaylar İstanbul’da geçer. Olaylar daha çok kişiler arasında ya da kişinin kendi içindeki çatışmaları çerçevesinde verilmiştir. Bu dönem romanlarında sosyal ve toplumsal olaylar yer almaz. Olayların merkezinde karamsarlık, aşk, hayal-hakikat çatışması vardır. Mai ve Siyah romanında kahramanın (Ahmet Cemil) şair olması, gazetede çalışması dolayısıyla basın hayatındaki kısır çekişmeleri anlatılır. Eylül ve Aşk-ı Memnu’da olaylar yasak aşk çevresinde şekillenir.

Zaman

Servet-i Fünûn yazarları romanlarında yaşadıkları dönemi, bu dönemdeki kişileri, toplumu ve çevreyi yeniden kurgulayarak anlatmışlardır. Örneğin Mai ve Siyah romanında Servet-i Fünûn etrafında toplanan ve yeni bir edebiyat meydana getiren genç sanatçılar, o dönemdeki edebî tartışmalarla birlikte anlatılır. Yine Aşk-ı Memnu ve Eylül romanlarında zaman, yazarların yaşadığı kendi zamanlarıdır.

Mekân (Yer, Çevre)

Servet-i Fünûn romanında mekân çok önemlidir. Mekânın, roman kişilerinin karakterini, ruhsal durumlarını belirlemede önemli işlevi vardır. Servet-i Fünûn romanlarında çevre temel olarak İstanbul’dur. Mekân ise daha çok, buradaki konak, yalı, köşk gibi büyük yapılardır. Mekânla roman kişileri arasında ciddî bir ilişki vardır; çünkü mekân, kişilerin yaşam düzeyi ve biçimlerinin de bir göstergesidir. Ayrıca olaylarla mekân arasında sıkı bir bütünlük vardır. Olayların başlama, gelişme ve son buluşunda zaman realist bir süreç olarak işlenir. Tesadüflere, oldubittilere rastlanmaz. Kişi ve çevrenin anlatımında gözlem ön plandadır. Mai ve Siyah’ta yazar, yaşadığı dönemdeki basın ve yayın hayatını, Babıâli’yi anlatırken mekânın bu özelliğini başarılı bir şekilde kullanmıştır.

SON EKLENENLER

Üye Girişi