Edebi metinler |
Diğer metinler |
1. Yazılış amacı okuyucuda güzellik ve estetik duygu oluşturmaktır. |
1. Öğretici metinler ise insanlara bir bilgiyi aktarmak amacıyla oluşturulur. |
2. Edebi eserlerden toplumsal yarar beklenmez. |
2. Bu metinlerde topluma yön vermek, bir bilgiyi aktarmak amaçlanır ve eserlerden toplumsal yarar beklenir. |
3. Eserde mecazlara, imgelere, söz sanatlarına yer verilir, kelimelerin yan ve mecaz anlam boyutlarından yararlanılır. |
3. Kelimeler gerçek ve temel anlamlarıyla kullanılır, söz oyunlarından yararlanılmaz. |
4. Dil, heyecana bağlı, sanatsal işleviyle kullanılır. |
4. Öğreticilik esas olduğundan dil, göndergesel işlevdedir. |
5. Anlatılanlar çoğu zaman kurmaca olduğundan bunların anlatımında özel bir anlatım tekniği ve üslup gerekmektedir. |
5. Anlatılanlar hayat gerçeği olduğundan gerçeklik olgusundan uzak olmayan bir anlatım benimsenir. |
6. Edebi metinlerde verilmek istenen ana fikir, duygu ve düşünce dolaylı olarak ve sanat gerçeğiyle yeniden kurgulanarak verilir. |
6. Hayat gerçeği, ana fikir insanlara doğrudan verilir.
|
7. Sanat metinlerinde yalnız bir anlam ve gerçek yoktur, zamana ve kişiye göre değişen anlam ve gerçeklik vardır. Edebi metinler aynı konuyu işlese de kendinden önceki ve sonraki eserlere benzemez, her yazılışında yeniden var olur. |
7. Bu metinlerde bir gerçek vardır ve bu gerçek kişiye, zamana göre değişmez. Anlatım kesin ve nettir, bir metin yeniden yazılsa da aynı ifadelerle kurulur. |
8. Edebi metinlerde okurun / dinleyicinin sezgisine, ruh zenginliğine bırakılan ifadeler vardır. Bazen eseri okurun, kendi dünyasına göre yorumlaması beklenir. |
8. Sonuç ve ana fikir, yazar tarafından eserde belirtilir, eserde okurun dünyasına göre değişen ifadeler yoktur, kesinlik taşıyan ifadeler vardır. |
9. Sanat kaygısıyla oluşturulan metinlerde, gerçek değiştirilerek verilir ve bunun için de sanatçı ruhuna sahip kişiler bu metinleri oluşturur. Ayrıca edebi metinler yazıldıkları dönemin zevk ve anlayışına göre şekillenir. |
9. Bilgi ve kültür düzeyi yüksek kişilerce oluşturulur ve hayat gerçeği değiştirilmeden anlatılır. Bu hayat gerçeği farklı dönemlerde anlatılsa da aynı özelliği taşır. |
10. Her edebi metin yazıldığı dönemin düşünce, zevk ve anlayışını yansıtır, bu nedenle okurun ilgi duyduğu şeyler başka bir dönemde ilgi görmez. |
10. Bu metinler didaktik özellik taşıdığından her dönemde bunlara yeni bilgiler eklense de temel aynı kalır. |
11. Edebi metinler kendinden önceki metinlerden ilhamını alırken sonraki nesillere de ilham kaynağı oluşturur. |
11. Öğretici metinler tek başına bir bütündür, kendinden önce ve sonra yazılanlar yazarı pek ilgilendirmez. |
12. Her edebi metnin bir teması vardır. Metnin diğer unsurları da bu temanın oluşumuna yardımcıdır. |
12. Öğretici metinler somut ve sınırlandırılmış konularda yazılır. |
13. Edebi metinler sanatçının, insanlığı ilgilendiren konularda insanlara sesini duyurabilme, insanlarla iletişim kurma amacını taşır. |
13. Öğretici metinler iletişim ihtiyacından değil de insanları bilgilendirmek, fikir sahibi yapmak ihtiyacından doğmuştur. |