Kullanıcı Oyu: 3 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

CİNAS

Şekil ve telâffuz bakımından aynı veya birbirine çok yakın (sesteş), fakat manaları farklı iki kelimeyi şiirde bir araya getirmek veya kafiye olarak kullanmaktır.

İki gruba ayrılır

a) Tam Cinas: Kelimelerin bütün yönlerden (dört yönden) birbirlerine uygun olması sonucu meydana gelen cinastır. Bu dört yön (Vücûh-ı erbaa) şunlardır:

a)Kelimeyi meydana getiren harflerin uygunluğu, 

b) Harflerin sıralarının uygunluğu , 

c) Harflerin sayılarının uygunluğu, 

d) Harflerin harekelerinin uygunluğu (okunuşunun uygunluğu)

“Ey kimsesizler, el veriniz kimsesizlere

Onlardır ancak el verecek kimse sizlere” 

                                     (YKB)

"Söylerken o sözleri kızardı 

Hem hazzeder âh hem kızardı"

 

"Kısmetindir gezdiren yer yer sen 

Arşa çıksa akıbet yer yer seni " 

 

"Bir güzel şuha dedim ki iki gözün sürmelidir 

Dedi vallahi seni Hind’e kadar sürmelidir "

 

Her nefeste işledim ben bir günâh 

Bir günâh için demedim bir gün âh

 

Yanalı

Haylice vakit oldu

Ben bu yerde yanalı 

Binme nâmert atma 

Ya mıhı düşer ya nalı 

 

Kara gözler,

Sürmeli kara gözler,

Gemim deryada kaldı,

Gözlerim kara gözler.

 

Böyle bağlar,

Yar başın böyle bağlar,

Gül açmaz, bülbül ötmez,

Yıkılsın böyle bağlar, 

b) Yarı Cinas: Tam cinasta dört yönden uygunluk esastı. Yarı cinasta ise bu dört yönden herhangi birinde uyuşmazlık temel alınır.

“Vicdanların azâbıyız onlar tanır bizi

Tâzîb için ziyârete gelmiş sanır bizi”

                    (YKB)

Baş harfleri değişik

 

Cinas eski edebiyatçılar tarafından neredeyse harfe kadar indirgenerek muhtelif çeşitlere ayrılmıştır. Bu eski alfabenin verdiği bir hususiyettir.

SON EKLENENLER

Üye Girişi