YAPILARI BAKIMINDAN FİİLLER
Fiiller yapısına göre üç grupta incelenir:
I. BASİT FİİL
Yapım eki almamış, başka bir kelimeyle de birleşmemiş olan fiillere basit fiil denir. Buna fiilin kök hâli de denebilir. Basit fiiller çekim eklerini alabilir. Çünkü çekim ekleri sözcüğün yapısını değiştirmez.
"Akşamlan yatmadan önce mutlaka kitap okurdum. ”
cümlesindeki “oku-r-du-m” sözcüğü basit fiildir. Çünkü bu sözcük hiç yapım eki almamış, geniş zaman eki, ek fiil ve şahıs eki almıştır. Bu ekler sözcüğün anlamını değiştirmediği için yapım eki değil, çekim ekidir.
"Dışarıda yağmur yağıyor. ”
"Bu konuyu daha önce görmüştük. ”
"Bu geziye siz de gelmeliydiniz."
cümlelerindeki altı çizili fiiller de yapım eki almadığı ve başka bir sözcükle birleşmediği için yapıca basittir.
II. TÜREMİŞ FİİL
Yapım eki almış fiillere türemiş fiil denir.
“Barajların suyu iyice azaldı. ”
cümlesinde “az” ismi, “-al” yapım ekini almıştır, bu ek sözcüğün hem anlamını hem türünü değiştirmiştir. O hâlde “azal-” sözcüğü türemiş fiildir.
"Bu güzel haber hepimizi sevindirdi. ”
"Etkinliklere hafta sonunda başlayacağız. ”
"Ayağına kadar gelen iş tekliflerini değerlendirmedi.
cümlelerindeki altı çizili fiiller de yapım eki aldığından türemiştir.
- Önceki
- Sonraki >>
