İNGİLİZ EDEBİYATI
CHARLES DİCKENS
Memur bir babanın oğlu olarak 1812 yılında doğan Dickens, küçük yaşlardan itibaren sefaletle tanıştı. Henüz 11 yaşında iken bir boya fabrikasında çalışmak zorunda kaldı. 15 yaşında bir avukatın yanma giren genç Dickens, öğrenmeye meraklı olduğu için boş zamanlarında stenografi öğrendi. 1835 yılında Moming Chronicle gazetesine stenograf olarak girdi ve 1835’te “Boz” takma adıyla Boz’un Karalamaları başlığında notlar yayımlamaya başladı.
1837’de ise esas onu ünlendirecek olan Bay Mav'ın Serüvenleri adlı kitabım yayımladı. Aynı yıl içinde Catherine Hogarth ile evlendi. 1840 yılında ölen baldızı Mary’e ithaf ettiği Antikacı Dükkânı romanını yayımladı.
1840-41’de Amerika’ya gitti ve burada büyük bir coşkuyla karşılandı, ama Genel Okur İçin Amerika Notları kendisini o kadar içtenlikle ağırlamış olanlarda şiddetli tepkilere yol açtı. 1843 ile 1846 arasında bol bol seyahat eden Dickens, bu seyahatlerde dönemin ünlü yazarlarıyla tanışma fırsatı buldu. Bu dönemde yine Daily News gazetesini ve Household Words dergisini çıkardı.
1858 yılında karısından ayrılan Dickens, bu dönemden itibaren yine sık sık seyahate çıktı, konferanslar verdi. Ama çok yoruldu ve Gadshill’deki evinde istirahata çekilmek zorunda kaldı. 1870’te de şöhretin zirvesindeyken öldü. Mezarı Paristeki Mössie kasabasına gömüldü.
Eserleri; Oliver Twist (1837-1839), Nicholas Nickleby (1838-1839), Antikacı Dükkânı (1840-1841), David Copperfield (1849-1850), Zor Zamanlar (1854), İki Şehrin Hikâyesi (1859), Büyük Umutlar (1860-1861)
WİLLİAM SHAKESPEARE
1564’te Stratford-Upon-Avon’da doğan Shakespeare’in yaşamı hakkında bildiklerimiz kilise, mahkeme ve tapu kayıtları gibi resmi belgelerle çağdaşlarının onun kişiliği ve eserleri hakkında yazdıklarına dayanır. Hali vakti yerinde bir esnaf olan, aynı zamanda yerel yönetimde sulh hâkimliği ve belediye başkanlığı gibi önemli görevler üstlenen John Shakespeare’in üçüncü çocuğu ve en büyük oğludur. Babasının maddi durumu daha sonraki yıllarda bozulsa da Shakespeare’in diğer eşraf çocukları gibi ilkokuldan sonra eğitim dili Latince olan King’s New School adlı ortaöğretim okuluna devam ettiğine ve burada Roma edebiyatının klasikleriyle tanıştığına kesin gözle bakabiliriz. Üniversiteye gitmeyen Shakespeare’in Latincesinin bilemediğimizden kaynak olarak kullandığı bazı eserleri asıllarından mı, yoksa
Eserleri; Romeo ve Juliet (dram), Hamlet (dram), Macbeth (dram), Othello (dram), Kral Lear (dram), Venedik Taciri (komedya), Yanlışlıklar Komedyası (komedya), Windsorlu Genç Kadınlar (komedya)
FRANCİS BACON
İngiliz devlet adamı ve filozofçusudur. Bilimsel ve felsefi nitelikli denemeleriyle tanınmıştır. Geliştirdiği tümevarım yöntemiyle yeni bir mantık kuruştur.
En önemli eseri Denemelerdir.
DANİEL DEFOE
1660 yılında Londra’da doğdu. Çeşitli güçlükler ve tehlikelerle dolu bir yaşam geçirdi. 1685’te İngiltere kralı Ü. James’e karşı başlatılan ayaklanmaya katıldı.
Yaşamının çeşitli dönemlerinde tüccarlık, fabrikatörlük, devlet memurluğu ve hatta casusluk yaptı. 40 yaşında gazetecilikte karar kıldı, bundan birkaç yıl sonra da roman yazmaya başladı.
Yayımladığı siyasal yergi kitapçıklarındaki sert tutumu yüzünden birçok kez hapse girdi. 1731 yılında doğduğu yerde, Londra’da öldü.
Eserleri; Robinson Crusoe (1719), Robinson Crusoe’nun Yeni Serüvenleri (1719), Robinson Crusoe’nun Yaşamı ve Olağanüstü Serüvenleri Boyunca Ciddi Düşünceleri (1720), A Journal of the Plague Year (1722; Veba Yılı Günlüğü), Colonel Jack (1722; Albay Jack), Moll Flanders (1722; Yosma, Moll Flanders), Roxana (1724).
JONATHAN SWIFT
İngiliz edebiyatının büyük hiciv ustası Swift, 30 Kasım 1667'de İrlanda'nın başkenti Dublin'de doğdu. 1689'da Trinity College'ı bitirdi ve İngiltere'ye gitti. Siyasetçi ve yazar Sir William Temple'm sekreteri oldu. İlk şiirleri ve Stella'ya olan aşkı da bu tarihlere rastlar (1691).
Jonathan Swift'in yaşamında William Temple'm etkisi önemlidir. O yılların kültürel ortamıyla ve etkili kişileriyle tanışıklığı onun sayesinde olmuş, Oxford Üniversitesi'nde lisansüstü eğitimi yapmasını yine Temple teşvik etmiştir.
Temple'in ölümünden sonra Dublin'e giden ve Lord Berkeley'nin yanında çalışan Swift, 1701'de Londra'ya döndüğünde, artık tanınan bir yazardı. Siyaset, din ve edebiyat alanlarında giriştiği polemiklerle etkiliydi.
Art arda yayımlanan kitapları da oldukça ilgi görmüş ve parlak zekâsı hayranlık uyandırmıştı. Siyasi olarak liberallerin yanında yer alan Swift, aynı zamanda kiliseye ve dine de bağlıydı.
Belki bu nedenle, belki de muhafazakâr partinin iktidarı almasının etkisiyle, 1710'dan sonra muhafazakâr Troy partisini desteklemeye ve bu partinin ileri gelenlerinin yer aldığı 'The Examiner' dergisinde çalışmaya başladı.
Ancak 1714'de Troy'ların siyasi gücü azaldı ve Swift düş kırıklığı ile Dublin'e geri döndü. Bu tarihten 1745 yılındaki ölümüne kadar geçen sürede, Swift kendini İrlanda'nın sorunları üzerinde çalışmaya ve yazmaya verdi.
İngiltere'nin baskıcı politikalarına karşı yaptığı mücadelesinde birbiri ardına çıkardığı siyasi broşürlerle İrlanda'da ulusal bir kahramana dönüştü. 1726 yılında tamamladığı 'Gulliver'in Gezileri' ile de tüm zamanlara yayılan bir ün kazandı.
Mezarının başında kendisinin yazdığı şu cümle, onun karakterini yansıtır niteliktedir: "Burada, vahşi haksızlıklar karşısında kalbi pararamparça olan biri yatıyor..."
En önemli eseri; Gulliver’in Gezileri adlı romanıdır.
